Tarih biliminin konusu; Tarih kelimesi, “kamer, ay, zaman” anlamına gelen Arapça “verreha” fiilinden gelmektedir. Bu bağlamda tarih kelimesinin anlamı, “ay”ın tarihi demektir.
Tarih kelimesinin anlamı, bir yandan tarihi olayların meydana geliş anını belirlemek, diğer yandan anlatmak, hikaye etmek ve nakletmek gibi anlamlar taşımaktadır. Bu kelime, birçok doğu diline ve Arapçaya bu kullanımıyla girmiştir.
Türkçeye de Arapçadaki bu anlamıyla geçmiştir. Kelimenin batı dillerindeki karşılıkları ise Grekçe “İstoria, İstorien” sözcüğünden türemektedir. Bu terim, “bildirme” ve haber alarak bilgi edinme anlamlarında kullanılmıştır.
Tarih Biliminin Konusu
Tarihin konusu, zaman içerisinde yeryüzündeki insan faaliyetleri, farklı etkilerle meydana gelen değişimler ve insan eylemlerinin sonucunda oluşan eserlerdir. Ayrıca doğa olayları da, sonuçları itibarıyla insanlar üzerinde etkili olduğundan tarihin konusu içinde yer alır.
Örneğin, Orta Asya’da yaşanan kuraklık ve kıtlık tarihin konusu olmayabilir; fakat bu doğa olayı sonucunda gerçekleşen göçler tarihin parçası olabilir. Kısacası tarihin konusu insandır ve insanın olmadığı yerde tarih de var olamaz.
Tarih Biliminin Konusu – Yazının İcadıİnsanların her türlü faaliyeti tarihin konu kapsamını oluşturur. Daha geniş biçimde tarih, geçmişte yaşamış insanların siyasi, sosyal, kültürel, ekonomik vb. faaliyetlerini incelemektedir.
İnsan unsuruyla birlikte coğrafi olayların sonuçları da tarihin ilgi alanına girer. Büyük depremler, felaketler, kuraklıklar, salgın hastalıklar gibi olaylar tarihin akışını etkileyebilir.
Örneğin; deprem coğrafyanın konusu iken, depremin meydana geldiği bölgedeki binlerce insanın hayatını kaybetmesi veya yerlerini terk etmesi tarihin konusunu oluşturmaktadır.
Hayatta meydana gelen tekil değişikliklere olay denir. Olgu ise benzer türdeki olayları bir bütün olarak ifade etmek için kullanılan bir kavramdır. Olgu, olaya göre daha soyut ve geneldir; belirli bir yer ve zaman içermez.
Olayı olgudan ayıran diğer bir önemli özellik, olayın başlangıç ve bitiş tarihlerinin belirgin olmasıdır. Olaylar belirli bir zaman diliminde meydana gelir; örneğin Anadolu’nun fethi, Kurtuluş Savaşı, Lozan Barış Antlaşması tarihi olaylardır. Olgu ise genellikle bir sürekliliği gösterir. Anadolu’nun Türkleşmesi, Türkiye’nin çağdaşlaşması tarihsel olgu örnekleridir. Kısacası, kısa sürede meydana gelen durumlar olay, uzun süre zarfında oluşan durumlar ise olgudur.
Tarih konusu üzerinde Alman filozof Karl Marx tarafından geliştirilen materyalizm görüşü de önemli bir yer tutmaktadır. Bu görüşe tarihsel materyalizm denir.
Tarihin konusu kısaca; İnsanoğlunun meydana getirdiği faaliyetler, değişimler ve eserlerdir.
Ayrıca bakınız:
» Tarih Felsefesi
» Tarih Bilimi Diğer Bilimlerden Nasıl Yararlanır
» Tarih Bilimi Kaynakları
» Tarih Biliminin Yöntemi
» Tarih