Tarih Bilimi

Yezid Dönemi

Yezid dönemi, Emevi Devleti’nde önemli siyasi ve askerî olayları
yaşanmasına sebep olmuş, ona karşı muhalif gruplar da mücadeleye
girişmişlerdir. Bu gruplardan biri de Tevvabûn olarak bilinenlerdir.
Bunlar, Hz. Hüseyin’i ısrarla Kûfe’ye davet edenlerdir. Daha
sonra da onu yalnız bırakarak yakınları ile Kerbelâ’da şehid edilmelerine
sebep olmuşlardır. Yaptıkları bu hareketin yanlış olduğunu
düşünerek pişman olduklarını ifade edip tövbe ettiler. Tövbe
edenler manasında Tevvabûn ismini aldılar. Bunlar Hz. Ali evladının
intikamını almak üzere oluşturulan siyasi bir hareket olarak
kabul edilirler.

İslam tarihinde Harre vakası olarak bilinen olay da Yezid döneminde
vuku bulmuştur. Yezid, Kerbelâ olayından sonra ayaklanan
Medineliler üzerine bir ordu gönderdi. Bu ordu, Emevi yönetimine
isyan eden Medinelileri yenilgiye uğrattı (63/682). Medinedeki bütün
ileri gelenler öldürüldü. Yezid’in komutanı Müslim b. Ukbe, askerlerini
serbest bırakınca, askerler şehri yağmaladılar. Medine’de
birçok çirkin iş gerçekleştirdiler. Bu süre içinde Mescid-i Nebî’de
üç gün cemaatle namaz kılınamamıştır.

Harre olayından sonra, Yezid’in ordusu
Mekke’ye yöneldi. Ordu komutanı Müslim
b. Ukbe’nin yolda ölmesi üzerine, yerine Husayn
b. Nümeyr Mekke’yi kuşattı. Abdullah
b. Zübeyr, Şam ordusunu şehrin dışında karşılayacak
gücü ve silahı olmadığından, Kâbe’ye
sığınmak zorunda kaldı. Kuşatma sırasında
savaş bir müddet karşılıklı mübareze şeklinde
devam etti. Daha sonra Husayn, Ebu Kubeys
ve civar dağlara mancınıklar kurdurttu. Mancınıklarla
atılan taşlar, Kâbe’nin örtüsünün
parçalanmasına, atılan ateşli bir mızrak ise
hem örtünün hem de Kâbe’nin ahşap kısmının
tamamen yanmasına sebep oldu. Savaşmanın
ve kan dökmenin haram olduğu Kâbe tahrip
edilmiş oldu. İki ay kadar süren kuşatma,
Yezid’in ölümü üzerine kaldırıldı (64/683).

Yezîd zamanında Kuzey Afrika dışındaki
bölgelerde fetihler durdu. Bizans üzerine düzenlenen
yaz ve kış seferlerine ara verildi. Kıbrıs
ve Rodos adalarındaki Müslümanlar da tahliye
edildi. Kuzey Afrika’da Yezid tarafından
yeniden İfrîkıye valiliğine tayin edilen Ukbe b.
Nâfi, Sûsülednâ ve Sûsülaksâ bölgelerini fethetti
ve önemli başarılar elde etti (62/681-82).
Ancak bu başarılar kısa bir süre sonra bir felakete
dönüştü.

Ukbe, Küseyle ve müttefiki olan Rumlar
tarafından pusuya düşürülerek 300 askeriyle
birlikte öldürüldü. Bunun üzerine İfrîkıye’nin
merkezi Kayrevan’daki İslam ordusu
Berka’ya çekilmek zorunda kalırken Küseyle
kumandasındaki Berberîler Kayrevan’a girdi
(64/683).

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu