Türk Tarihi

Vakıf Sistemi

İktisadi refahı toplumun tüm kesimlerine yayma aracı olan vakıfların kökeni
Türklerde Uygurlara kadar gitmektedir. Çin vakayinamelerinde, Uygur
ülkesinde fakirlik olmadığı ve bir kişinin maddi sıkıntı içine düştüğü takdirde
toplumun ona yardım ederek muhtaçlıktan kurtardığı kaydedilmektedir.

İslam tarihinde Abbasiler Döneminde hukuki bir statüye kavuşan
vakıf kurumu Karahanlılar ve Gazneliler dönemlerinde görülmesine
rağmen Büyük Selçuklu Devleti’nin kurulması ve doğudaki Müslümanların
Türk hâkimiyeti altına girmesiyle hızla yayılmıştır.
Selçukluların İslam dünyasının liderliğine yönelik siyasetleri, ülkenin her
tarafında birçok dinî müessesenin açılmasına, özellikle vakıfların
kurulmasına yol açmıştır. Büyük bir mali güce sahip olan Selçuklu
sultanları, şehzadeleri, devlet adamları ve ileri gelen zenginler, vakıf
tesisinde birbirleri ile adeta yarışmışlardır. Selçuklulardan sonra diğer
Türk-İslam devletleri de hâkim oldukları yerlerde vakıflara önem
vermişlerdir.

Vakıfların gelişmesinde İslam dininin hayrı teşvik etmesinin yanında
artan gelirlerin lüks ve ihtişamdan ziyade sosyal refahı yükseltmeye
yönelmesi de etkili olmuştur. Türkiye Selçuklularında sosyal ve iktisadi
refah XIII. yüzyıl başlarında I. Keykavus ve I. Keykubad zamanlarında
zirveye ulaşmıştı. Bu yüzden XIII. yüzyıl Orta Çağ Avrupa yazarları
Türkiye’yi efsanevi zenginlikler diyarı olarak göstermişlerdir.  

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu