Osmanlı Devleti Tarihi

Osmanlı Devleti’nde Yönetim Alanında Yapılan Islahatlar

Osmanlı Devleti idari alanda yapılan ıslahatlarda çoğunlukla Fransa’yı örnek almıştı. XVIII. yüzyılda devletin idari merkezi hâline gelen Babıali’de çalışan memur sayısı bin beş yüz iken bu sayı XIX. yüzyılın sonunda on binlere ulaşmıştı.

Artık Osmanlı Devleti, Avrupa devletleri gibi bürokratik yapıya sahipti. Osmanlı Devleti’nin XIX. yüzyıldaki bürokratik yapısı ıslahat yapmak isteyen devlet adamlarının önünde en büyük engel hâline geldi.

Babıali’nin Osmanlı yönetiminde etkili hâle gelmesiyle birlikte Nişancı’ya bağlı olarak çalışan Reisülküttab’ın önemi artmıştır. Devletler arası ilişkilerde diplomasinin öneminin artmasıyla Reisülküttab Osmanlı Devleti’nin dış ilişkilerini yürütmeye başlamıştır. Daha sonraki dönemde Reisülküttablık makamı günümüz dışişleri bakanlığına dönüştürülmüştür.

Divanıhümayun, Osmanlı devlet mekanizmasının temeliydi. Divanıhümayun toplantıları padişah ve kubbealtı vezirleri adı verilen deneyimli devlet adamlarının katılımıyla yapılıyordu. Fatih Sultan Mehmet döneminden itibaren padişahlar, Divanıhümayun başkanlığını fiilen veziriazamlara bıraktılar. XVI. yüzyılın sonlarında Sokullu Mehmet Paşa’dan itibaren veziriazamlar devlet yönetiminde birinci derece etkili olmaya başladılar. Divanıhümayun toplantıları XVI. yüzyılda haftada dört güne, XVII. yüzyılda haftada iki güne indirilmiştir.

Osmanlı Devleti’nde XIX. yüzyıla kadar devlet yönetiminde yapılmak istenen yenilikler, yeniçeriler ve ulema tarafından hoş karşılanmadığı için başarıya ulaşamamıştı.

  • Devlet memurları iç işleri ve dış işleri olarak ikiye ayrıldı.
  • Memurlara pantolon ceket ve fes giyme zorunluluğu getirildi ve memurlar maaşa bağlandı.
  • Köy ve mahallelerde muhtarlıklar oluşturuldu.
  • Karantina ve posta teşkilatı kuruldu.
  • Askerî amaçlı ilk nüfus sayımı yapıldı.
  • Yurt dışına çıkışlarda pasaport uygulaması başlatıldı.
  • Takvimivakayi adlı ilk resmî gazete yayımlandı.
  • Devletin kişilerin mallarına el koyma (müsadere) usulüne son verildi.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu