Uluslararası İlişkilerde Değişim Süreci
“Yumuşama (detant)” uluslararası ilişkilerde, Blokların gerginliği azaltmak için karşılıklı görüşmeleri
tercih ettiği bir dönemdir. Bu dönemde izlenen politikalarla Doğu-Batı ilişkilerinde
çatışma ve gerginlik
nispeten azaltılmıştır. Yumuşama politikası, barışa varacak yakınlaşma, anlaşma ve
iş birliği
aşamalarından oluşmaktadır.
Yumuşama politikasının ortaya çıkmasında konvansiyonel
silahlardan nükleer silahlara geçiş, önemli etken oldu. 1950’li
yılların sonlarına doğru SSCB ve ABD’nin nükleer silahlanma
yarışında birbirine denk güçler hâline gelmesi, dünyayı bir
nükleer savaşın eşiğine getirdi. Her iki devletin de çıkması
muhtemel bir savaşta aynı şekilde zarar görecek olmaları,
savaşa yol açacak çatışmaları engellemeyi zorunlu kıldı. Bu
sebeple ABD Başkanı John Fitzgerald Kennedy ve SSCB
Başkanı Nikita Kruşçev, 1961 yılında bir araya gelerek yumuşama
sürecini başlattılar. Bu süreçte Bloklar, silahsızlanma ve
bazı silahlarda sınırlandırma yolunu seçtiler.
Yumuşama politikasına giden diğer bir sebep ise Bloklar
içinde yaşanan siyasi gelişmeler oldu. Soğuk Savaş Döneminde
bahsedildiği gibi Doğu Bloku içinde SSCB ile Çin arasında
başlangıçtan beri devam eden güven bunalımı, Çin-ABD
yakınlaşmasında ve Bloklar arasındaki ilişkilerin başlamasında
etkili oldu. Yugoslavya ve Romanya’nın SSCB güdümünden
kurtulmak istemesi ve Batı ile diplomatik ilişkilere girmesi Doğu
Blokunda SSCB’nin gücünün kırılması anlamını taşımaktaydı.
1968’de SSCB’nin Varşova Paktına bağlı güçleri kullanarak
Çekoslovakya’yı işgali, Doğu Blokunda tepkilere yol açtı.
ABD’nin dünyadaki siyasi gelişmeler karşısında müttefiklerine
danışmadan hareket etmesi, Batı Bloku içinde de görüş
ayrılıklarına neden oldu. Ardından Fransa’nın NATO’nun askerî
kanadından çekilmesi de Batı Blokunda sarsıntılar meydana
getirdi.
