Sivas Kongresi (4 – 11 Eylül 1919)
Sivas’ta bir kongre toplanacağı Amasya Genelgesi’nde belirtilmişti. Mustafa Kemal, bu kongre için
2 Eylülde Sivas’a geldi. Sivas’taki coşkulu karşılama Millî Mücadele’ye halkın Mustafa Kemal ve
arkadaşlarına destek verdiğini gösteriyordu. Kongre öncesinde işgal kuvvetleri ve Osmanlı Hükûmeti,
kongrenin toplanmasını engellemeye çalıştılar. Elazığ Valisi Ali Galip Bey’in Mustafa Kemal’i
tutuklayacağı söylentileri yayılıyordu. Ancak yapılan engelleme çalışmaları işe yaramadı ve kongre 4
Eylül 1919’da Sivas Lisesi’nde toplandı.
Kongre başladığında bazı temsilciler Mustafa Kemal’in başkan seçilmesini istemese de yapılan
gizli oylama sonucunda Mustafa Kemal kongre başkanı seçildi. Kongrenin gündemindeki iki madde,
Erzurum Kongresi’nde alınan kararlar ile tüzüğün görüşülmesi ve mandacılıktı. Bir hafta süren
kongreden çıkan bazı kararlar şunlardır:
• Manda ve himaye kesin bir şekilde reddedildi. Ancak devletin ve milletin bağımsızlığı, vatanın
bütünlüğü zedelenmemek kaydıyla herhangi bir devletten ekonomik yardım alınabilecekti.
• Temsil Heyeti sadece doğu illerini değil tüm yurdu temsil edecekti.
• Azınlıklara siyasi egemenliğimizi ve sosyal dengemizi bozacak imtiyazlar verilmeyecekti.
• Mebusan Meclisi’nin toplanması için çalışmalara devam edilecekti.
Sivas Kongresi’nde alınan kararlarla Erzurum Kongresi
kararları bazı değişiklik ve ilavelerle kabul edildi. Anadolu
ve Rumeli’de kurulmuş olan bütün millî cemiyetler Anadolu ve Rumeli Müdafaaihukuk Cemiyeti adıyla
birleştirildi. Manda ve himaye kesin olarak reddedildi.
Kongre sonunda Temsil Heyeti, Ali Fuat Paşa’yı Batı
Anadolu Kuvayımilliye Komutanlığına atadı. Ayrıca 13
Eylül 1919’da Sivas’ta İradeimilliye adında Millî
Mücadele’nin yayın organı olan bir gazete çıkarılmaya
başlandı.
Temsil Heyeti’nin tüm yurdu temsil etme yetkisiyle
çalışma yapması Büyük Millet Meclisinin kuruluşunu
hazırlamıştır. İşgallere karşı çıkılması ve direnilmesi bir
kez daha vurgulanmıştır.
