Şam Günleri

Akademiden başarıyla mezun olan subaylar genellikle
Makedonya’ya gönderilirdi. Mezuniyetten sonra atama beklediği
günlerde Mustafa Kemal, siyasi faaliyetlerine de devam ediyordu.
İstanbul’da kiraladıkları bir dairede arkadaşları ile toplanıp
memleket meselelerini görüşüyor, onlarla fikir alış verişinde bulunuyordu. Yaptıkları görüşmelerde
Mustafa Kemal meşruti idarenin tekrar kurulmasını, genç subayların bu amacı gerçekleştirmek için
atandıkları yerlerde gizli teşkilatlar kurmaları gerektiğini söylüyordu. Hedeflerini gerçekleştirmek için
en uygun yerin Abdülhamid yönetimine karşı muhalefetin merkezi olan Makedonya olduğunu
düşünüyordu.

Makedonya’da Osmanlı Devleti’nin otoritesinin güçlü olmaması onlara rahat hareket edebilecek bir
ortam sağlayacaktı. Ancak isteği gerçekleşmedi. Arkadaşlarından birinin yapılan toplantıları ihbar
etmesi üzerine Mustafa Kemal Makedonya’ya değil, ceza olarak Şam’daki 5. Ordu’ya tayin edildi.

Şam, Mustafa Kemal’in istediği siyasi ortama sahip değildi. Arap kabileleri sürekli isyan hâlindeydi.
Mustafa Kemal’e göre burası imparatorluğun unutulmuş bir köşesiydi. Şam, meşrutiyet idaresini tekrar
oluşturmak için yapılması gereken örgütlenmeye müsait değildi. Buna rağmen siyasi faaliyetlerine
devam etti. Aslında Şam’da görev yaptığı yıllar ona mücadele etme azmi vermişti. Şam’da kaldığı süre
içerisinde Osmanlı Devleti’nin isyan eden Arap kabilelerini kontrol altına almakta zorlandığını gördü.
Bu nedenle onda Osmanlıcılığın geçerliliğini kaybettiği fikri güçlendi. Bir süre sonra Mustafa Kemal,
Şam’dan gizlice ayrılarak düşüncelerini ve siyasi faaliyetlerini daha rahat ifade edeceği Makedonya’ya
geçti.