Medine İslam Devletinin Kurulması

Hz. Muhammed (s.a.v), Medine’ye hicret ettiğinde orada
Araplardan Evs ve Hazreç, Yahudilerden de Kaynuka, Kurayza
ve Nadir kabileleri yaşamaktaydı. Hem Evs ve Hazreç arasında
hem de Araplarla Yahudiler arasında rekabet ve çatışma vardı.
Hz. Peygamber Medine’ye hicret ettikten sonra şehrin huzur
ve güvenliğini sağlamak için çeşitli faaliyetlerde bulundu.

İlk icraat olarak Mescid-i Nebi’yi inşa etti. O günün ihtiyaçları
gereği Peygamber mescidinin birçok fonksiyonu vardı. Burada
ibadet, eğitim-öğretim ve istişareler yapılırdı. Askerî işler
görüşülür, elçiler kabul edilirdi. Ayrıca bağışlar ve vergiler burada
toplanır ve dağıtılırdı. Esirler burada tutulur ve yaralılar
mescitte tedavi edilirdi. Fakir kimseler için mescidin yanında
suffe adı verilen bölümler yapıldı. Burada eğitim-öğretim yapılıyor,
aynı zamanda burası bir nevi yurt gibi kullanılıyordu.

Peygamberimiz daha sonra ensar ile muhaciri birbirlerine kardeş ilan etti. Böylece hem muhacirlerin
sıkıntıları azaldı hem de din kardeşliği pekişmiş oldu. Bu kardeşlik aynı zamanda kabilecilik anlayışına son
verdi. Bu yolla Hz. Muhammed (s.a.v), Medine’de yeni bir toplum oluşturmak istiyordu.

Hz. Peygamber, Müslümanların ve gayrimüslimlerin sayısal güçlerini ve konumlarını öğrenmek için
nüfus sayımı yaptırdı. Bundan sonraki siyasi, sosyal, ekonomik ve askerî işler bu nüfus sayımı esas alınarak
düzenlendi.

Hz. Muhammed (s.a.v), Medine’de
bulunan tüm Müslüman, Yahudi ve
müşrik kabilelerin katıldığı bir sözleşme
imzaladı. Bu sözleşme esas
alınarak kurulan Medine Şehir Devleti,
anayasası olan çok kültürlü bir
yapıya sahipti. Buna göre Yahudiler
iç işlerinde özerk olup Medine’nin
savunması gibi konularda sözleşme
esaslarına uyacaklardı. Farklı din
mensupları için de din ve vicdan hürriyeti
vardı. Bu sözleşme sayesinde
toplumda barış, huzur ve güven ortamı
sağlanmış oldu. İslam tarihinde
bu sözleşmeye “Medine Sözleşmesi”
veya “Medine Vesikası” denir.