Osmanlı Devleti Tarihi

İstanbul’un Fethinden Sonraki Askerî ve Siyasi Gelişmeler

Fatih Sultan Mehmet, İstanbul’un fethedilmesinden sonra Osmanlı Devleti’nin siyasi, ekonomik ve askerî alandaki güvenlik ve istikrarını sağlamaya yönelik yeni fetih hareketlerine girişti.

Bosna – Hersek Seferi: 1463 yılına kadar düzenlenen Haçlı Seferlerinin hepsine katılan ve Osmanlı Devleti’ne karşı savaşan Bosna üzerine sefer düzenlendi. Bosna’nın alınmasıyla Venedik karadan da kuşatılabilecek duruma geldi. Hersek ise Bosna’nın alınmasından sonra Osmanlı yönetimini kabul etti.
Karamanoğulları ile Mücadele: Balkanlara düzenlenen seferlerden sonra Anadolu’da siyasi birliği sağlamak amacıyla Karamanoğulları üzerine sefer düzenlendi. Karamanoğulları Beyliği Osmanlı Devleti’ne karşı Venedik, Memluk ve Akkoyunlu devletleriyle ittifaklar kuruyordu. 1466’da düzenlenen seferle Karamanoğulları Beyliği’nin bir kısmı Osmanlı Devleti’ne bağlandı.

Akkoyunlu Devleti ile İlişkiler ve Otlukbeli Savaşı: 
Doğu Anadolu’da Akkoyunlu Devleti Uzun Hasan döneminde çok güçlendi. Türk birliğini bozmaya yönelik faaliyetlerinden ve Avrupalı devletlerle kurduğu ittifaklardan dolayı Akkoyunlular üzerine sefer düzenlendi. Erzincan yakınlarında yapılan Otlukbeli Savaşı’yla Doğu Anadolu’nun güvenliği sağlanmış oldu.Kırım’ın Fethi: Kırım’da bulunan Kefe, Menkup veAzak şehirleri doğudan gelen malların batıya açıldığı önemli limanlara sahip şehirlerdi. Bu şehirlerde Cenevizliler ticari faaliyetleri ellerinde bulunduruyordu. Kırım hanları ise taht mücadeleleri ile meşguldüler. 1454 yılında Kırım Hanı Hacı Giray, Cenevizlilere karşı Fatih’ten yardım istedi.Bölgeye giden Osmanlı gemileri Cenevizlilere üstünlük sağlayarak Cenevizlerin Kırım hanlığına ve Osmanlı Devleti’ne vergi vermelerini sağladı. Hacı Giray’ın ölümünden sonra yerine geçen oğulları Osmanlı Devleti aleyhine ittifak içerisine girdiler. Kırım’ın stratejik ve ticari öneminin farkında olan Fatih, 1475’te Gedik Ahmet Paşa komutasında bir donanma göndererek Kırım’ın fethini gerçekleştirdi.

Böylece:

  • Karadeniz bir Türk gölü hâline geldi.
  • İpek Yolu’nun Karadeniz’in kuzeyine giden kolu denetim altına alındı.
  • Kırım’ın alınmasıyla Lehistan üzerine doğudan yapılacak seferlerde üs kazanıldı.

Boğdan’ın Alınması: Osmanlı Devleti’ne ödediği vergiyi kesen Boğdan Beyliği üzerine sefer düzenlendi. Bu sefer sonucunda Boğdan, Osmanlı Devleti’ne bağlı bir beylik hâline geldi.

Venedik ile Savaş:
Osmanlı Devleti’nin denizlerde güçlenerek Karadeniz, Ege ve Akdeniz kıyıları ile Mora dâhil tüm Yunanistan’ı topraklarına katmasıyla Venedik’le ilişkiler bozuldu. Bölgedeki ticari üstünlüğünü kaybetmeye başlayan Venedik, Osmanlı Devleti’ne karşı ittifaklar kurmaya başladı.

Gelişmeler üzerine Venedik’le başlayan savaşlar on altı yıl sürdü. Venedik’ten Gökçeada (1470), Taşoz, Semadirek, Limni ve Midilli (1462) alınarak Ege’nin kuzeyinde Türk egemenliği kesinleşti. 1470 yılında da Eğriboz ele geçirildi.1479 yılında ise İşkodra alındı. Zor durumda kalan Venedik barış istedi. Yapılan antlaşmaya göre:

  • Venedik, Osmanlı Devleti’ne vergi ödeyecekti.
  • Arnavutluk’taki Kroya, İşkodra Osmanlılarda kalacak; Osmanlı Devleti de Dalmaçya, Arnavutluk ve Mora’da Venediklilerden aldığı yerleri geri verecekti.
  • Venedik, İstanbul’da balyos (elçi) bulunduracaktı.
  • Osmanlı egemenliğindeki yerlerde Venedikli tüccarlara ticaret yapma hakkı verildi. Böylece Venediklilere ilk kez ticarî ayrıcalıklar verilmiş oldu. Verilen bu ayrıcalıklar Osmanlı Devleti’nde ticari hareketliliği sağlaması açısından önemlidir.
  • Ayrıca Venedik’in Haçlı birliğinden koparılması da amaçlanmıştır.

Arnavutluk Seferi: Venedik ile yapılan savaşlar sırasında isyan eden Arnavutluk’a iki sefer düzenlenmişti fakat bu seferlerde istenen başarı elde edilememişti. Düzenlenen üçüncü seferde Venedik egemenliğindeki Arnavutluk Osmanlı topraklarına katıldı.

Yunan Adalarının Alınması:
Osmanlı Devleti, Akdeniz’de üstünlük sağlamak için yaptığı seferlerde Venedik’i vergiye bağlayarak antlaşma yapmıştı. Osmanlılar bundan sonra Güney İtalya’ya yöneldi. Napoli krallığının elinden Yunanistan’ın batısındaki Zenta, Kefalonya ve Ayamavra alındı.

İtalya Seferi:
Venedik ve Napoli krallığı arasındaki savaştan faydalanmak isteyen Fatih, Gedik Ahmet Paşa komutasındaki Osmanlı donanması 1480 yılında İtalya’daki Otranto şehrini alarak Napoli krallığına ait kaleleri fethetti. Bu fetihlerden endişe duyan papa, yeni bir Haçlı birliği kurma çalışmalarına başladığı sırada Fatih öldü (1481).

II. Bayezit, GedikAhmet Paşa’yı geri çağırdı. Osmanlı donanmasının İstanbul’a dönüşü ile Otranto, Napoli krallığı tarafından geri alındı.

Fatih Sultan Mehmet’in ölümünden sonra yerine oğlu II. Bayezit geçti (1481). II. Bayezit’in kardeşi Cem, tahtın kendi hakkı olduğunu iddia ederek II. Bayezit’e karşı isyan etti.

Cem Sultan 4000 kadar askeriyle birlikte 27 Mayıs 1481’de İnegöl önlerine geldi. II. Bayezit’in gönderdiği orduyu yenen Cem Sultan Bursa’da padişahlığını ilan etti. Yenişehir Ovası’nda yapılan ikinci savaşı kaybeden Cem Sultan, Memluklere sığındı. Daha sonra Saint Jean (Sen Jan) Şövalyelerinin davetiyle Rodos’a giden Cem Sultan şövalyeler tarafından Avrupa’ya götürüldü. 1495 yılına kadar papanın yanında ve Fransa’da tutulan Cem Sultan, 1495’te bir suikast sonucu öldürüldü. Osmanlı Devleti’ni ilgilendiren bu iç olay, Cem Sultan’ın Avrupa’ya götürülmesiyle dış sorun hâline geldi. Cem Sultan, Osmanlı’nın Avrupa’ya yapacağı seferlerde Avrupalılarca bir tehdit unsuru olarak kullanıldı. Bu nedenle seferlerde durgunluk yaşandı.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu