Türk Tarihi

Eğitimde Yenileşme Hareketleri ve Sonuçları

Osmanlı Devleti’nin kuruluşundan XIX. yy.a kadar savaş zamanı toplanan eyalet askerlerinin dışında
merkezde sürekli askerlik yapan yalnız “Yeniçeri Ordusu” vardı. Osmanlı Devleti’nin kaderi üzerinde beş
yüz on beş yıl olumlu ve olumsuz egemen olan, iki yüz yetmiş yedi yıl bir düzen içinde yürüyen bu askerî
örgüt, geri kalan iki yüz elli yedi yılını hep isyanlar, kazan kaldırmalar, devlet işlerine karışmalar ve “Şunu,
bunu istemezük!” gibi bağırıp çağırmalarla geçirmiştir.

Bu durum karşısında padişahlar, bu askerî örgütü dağıtarak yeni bir askerî örgüt kurmak için -bir kısmı
başarısızlıkla sonuçlanan- bazı girişimlerde bulunmuşlardır.

Osmanlı askerî eğitiminin Batılılaşmasında tek etken, yeniçeri düzeninin bozulması, onların çıkardığı
huzursuzluklar değildir. Bunun yanı sıra başka nedenler de vardır ki bunlar şöyle sıralanabilir:

1. Savaştaki Yenilgiler

Osmanlı Devleti askerî yönden, cephede Avrupa ülkeleri ile sürekli yüz yüzeydi. XVIII. yy. Avrupa’sında
artık, savaş teknik ve sanatına uygun subaylar yetişiyor ve savaş alanlarında da bunlar egemen oluyordu.
Osmanlı orduları artık, sadece Avrupa orduları karşısında değil, Avrupalı uzmanlardan yararlanan Rus
ve Mısır kuvvetleri karşısında da yeniliyordu. Bu da Batı tekniğine göre askerî okullar kurulmasını zorunlu
kılıyordu.

2. Yabancı Uzmanların Etkisi

Orduların yenilgileri karşısında devlet ileri gelenleri, yabancı askerî uzmanlara müracaat ettiler. XVIII
ve XIX. yy.larda çeşitli Avrupa ülkelerinden gelen uzmanlar, askerî eğitimin Batılılaşması için önerilerde
bulunmuşlar ve bilfiil de çalışmışlardır.

3. Sivil Hayatta Medrese Düzeninin Etkisi

Sivil hayatta medrese düzeninin ve fikirlerinin egemen olması, Batılılaşmanın ancak askerî alanda ve
askerî kurumlar aracılığıyla olabileceği fikrini yaymıştır.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu