Türk Tarihi

Dandanakan Savaşı

Dandanakan Savaşı (1040): Selçukluların Horasan’a yerleşmeleri ve Tuğrul Bey’in Nişabur’da adına hutbe okutup bağımsızlığını ilan etmesi üzerine Sultan Mesut, büyük bir ordu ile Selçuklular üzerine yürüdü. Gazneli ordusunun gücü karşısında Selçuklular, meydan savaşından kaçındılar ve geri çekildiler. Daha sonra düzenledikleri ani baskınlarla, kendilerini takip eden Gazneli ordusunu yıprattılar. Gazneli ordusu iyice yıpratıldıktan sonra, Selçuklu ve Gazneli orduları Dandanakan denilen yerde karşı karşıya geldiler. Üç gün süren savaş sonunda Gazneliler yenildi. Gazneli ordusunun bütün hazinesi, silahları ve malları Selçukluların eline geçti. Savaştan sonra;

? Gazneliler Devleti zayıflayarak yıkılış sürecine girdi.
? Büyük Selçuklu Devleti kuruldu.
? Selçuklu Türklerinin batıya doğru ilerleyişleri hızlandı.

Gazneliler, Dandanakan Savaşı’nda Selçuklular karşısında büyük bir yenilgiye uğradı. Topraklarını kaybederek Hindistan’a çekilmeye mecbur kaldı. Afgan asıllı Gurlular, 1187 tarihinde Gazneli Devleti’ni ortadan kaldırdılar.

Gazne halkının çoğunluğunu Afgan, Hint, Fars ve çeşitli Türk boyları oluşturuyordu. Bu durum Gazne Devleti’ni siyasi, kültürel ve toplumsal yönden etkiledi. Çok geniş bir sahada halkı idare eden Gazne Devleti az sayıdaki Türklerden oluşan merkezî kuvvete dayanıyordu. Bu durum Gazne ordusunun da farklı topluluklardan oluşmasını zorunlu kılıyordu. Gazneli ordusunda askerler değişik etnik topluluklardan toplanmıştır. Çeşitli toplulukları birbirine karşı denge unsuru olarak kullanan Gazneliler Devleti’nin yönetim anlayışı, bir grup ayaklanırsa diğer toplulukları ayaklananların üzerine göndererek düzeni sağlamak şeklindeydi.

DANDANAKAN

23 Mayısta Gazne ordusu savaşarak Dandanakan Kalesi ne ulaştı ve burada durdu. Selçuklularda harp nizamında karşılarında yer aldılar. Gazneli ordusu susuzluktan bitkin duruma düştü. Çünkü Selçuklular kuyuların ağzını kapatmıştı. Sultan Mesut savaş sırasında kuyuların bulunduğu yere hareket etmek istiyordu. Ordu hareket edince düzen bozuldu. Gazne ordusunun bir kısmı ayrılarak Selçuklu ordusuna katıldılar. Bu askerler Selçuklu ordusu ile birlikte Gazne ordusuna hücum ettiler. Gazne ordusu dağıldı ortada yalnız hükümdar ve birkaç büyük komutan kaldı. Sultan Mesut, kardeşi, oğlu ve bütün ileri gelen komutanlar Merv ovasındaki Berkdiz Kalesi ne doğru çekilmek zorunda kaldılar. Mehmet Altay Köymen, Selçuklu Devri Türk Tarihi, s. 53’ten özetlenmiştir.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu