19. ve 20. Yüzyıllarda Resim Sanatı

20. yüzyıl başlarında resimde Rönesans’tan beri geçerli olan gelenekçi olanakların tükendiği düşünüldüğünden
sanatta köklü bir değişim isteği baş göstermiştir.
1890-1914 arası, tarihte bir benzerine rastlanmamış sayıda özgün resim kuramı ortaya çıkmıştır. Bu
dönem; psikanaliz, sembolik mantık, radyo, x ışınları ve uçağın icadı gibi bilim alanında da birçok yeniliğe tanık
olmuştur. Sanat ve bilim alanında gelenekçi kuram ve yöntemler yenilerin yanında yerlerini korumuştur. Yeni ve
eskinin birlikte yaşaması daha önce de karşılaşılan bir durumdur. Gotik sanat ve Rönesans bu duruma örnek
verilebilir.
19. yüzyıl ortasında başlayan ve resmi yenilemeyi amaçlayan hareketler, 1920’ye doğru ortaya çıkan
Dadaizm ve sürrealizm, alışılmış ve yerleşmiş sanat anlayışlarına karşı vurucu, şok edici etkiler yaratmayı
amaçlamıştır. 1 ve 2. Dünya Savaşları arasında egemen olan sürrealizm bu amaca ulaşmıştır. Yerleşmiş değerleri
inkâr eden bir başka hareket ise 1940’larda ABD’de ortaya çıkan soyut ekspresyonizmdir.

Yenilik arayışı içindeki sanatçılar, klasik Yunan ve Avrupa Rönesans sanatının estetik anlayışına karşı
Afrika, Eski Maya, Kiklad Adaları gibi farklı kültürlerin sanatlarını keşfetmiş ve bunların Batı sanatından aşağı
kalır yanı olmadığını ispatlamışlardır.

Avrupalı empresyonist ressamların değişik kültürlerin
sanatlarından etkilenmesinin en önemli kaynaklarından
biri de Japon sanatında “estamp” adı verilen baskı resimlerle
karşılaşmalarıdır.

PİCASSO, MATİSSE (368. görsel), Andre DERAİN,
MODİGLİANİ gibi ressam ve heykeltıraşlar, Afrika zenci sanatından;
KLEE, Kuzey Afrika Müslüman sanatından yine
MATİSSE, ROUAULT, LEGER gibi sanatçılar, Bizans sanatından
etkilenmişlerdir.

CEZANNE, Batı resmine farklı bir yön vererek kübizmin
temellerini atmıştır. Doğayı geometrik biçimler bütünü
olarak görmüş ve bu anlayışla resimler yapmıştır (369. görsel).

CEZANNE, nesnenin çeşitli yön ve hareketlerini tek bir
imgede anlatmayı amaçlamış; BONNARD (1867-1947) ise empresyonizmde
şiirsel bir anlatım yakalamıştır. 19 ve 20. yüzyılda
bazı sanatçıların özgün sanat anlayışlarıyla öncü akımların bile
önüne geçtiği söylenebilir. Bu sanatçılar, modern resim alanının
fantezilerinden sıyrılarak kendi üsluplarıyla klasikleşmişlerdir.
CHİRİCO (1888-1978), SOUTİNE (1894-1943), PİCASSO
(1881-1973) gibi sanatçılar buna örnek verilebilir.

Çağdaş Batı’da 19 ve 20. yüzyılın başlarından bu yana
gelişen modern resim akımları, bazı sanatçıların ortak eğilimlerinden
oluşmuştur. Bu akımlar, çağın hızlı değişimine paralel
olarak birbirini izlemiştir.