Selçuklu Tarihi

Sultan Melikşah’ın Ölümü (19 Kasım 1092)

Sultan Melikşah, 19 Kasım 1092 günü henüz 38 yaşında iken zehirlenerek öldürüldü. Böylece Vezîr Nizamü’l–Mülk’ün öldürülmesinden 35 gün sonra da Sultan Melikşah tarih sahnesinden çekilmiş oldu.

Sultan Melikşah, Bağdat’ta iken (Bağdat’a varış, 28 Ekim 1092) onun torunu Cafer’i halifelik veliahtı yapmak istemeyen Halife Muktedî ile arası açılmış ve sultan ondan Bağdat’ı acele terk etmesini istemişti. Ancak vezîr Tâcü’l–Mülk’ün ricasıyla Halife Muktedî’ye Bağdâd’ı terk etmesi için 10 günlük süre verildi. Fakat bu süre dolmadan Sultan Melikşâh 19 Kasım 1092 günü zehirlenerek öldürüldü. Bu zehirlenme olayından halife, intikam almak isteyen Nizâmül–Mülk taraftarları ve Terken Hâtûn zan altındadır. Böylece Vezîr Nizâmü’l–Mülk’ün öldürülmesinden 35 gün sonra da Sultan Melikşâh tarih sahnesinden çekilmiş oldu.

Otuzsekiz yaşındayken ölen Melikşâh geride Kaşgar’dan Boğaziçi’ne, Kafkaslar’dan Yemen ve Aden’e kadar ulaşan büyük bir devlet bırakıyordu. Cenazesi daha sonra Isfahan’a nakledilerek, burada yaptırmış olduğu medresenin türbesine gömüldü. Âlimleri, din adamlarını, şâir ve edipleri koruyan bir hükümdardı. Sultan Melikşah adına, “Celâli” ismiyle meşhur bir de takvim düzenlenmişti. Sultan ava çıkmayı ve avlanmayı çok severdi.

Sultan Melikşah’ın Ölümünün Dış Yankıları

Sultan Melikşâh Hristiyanlara ve Musevîlere karşı da çok iyi davranmıştı. Mesela Ani Ermeni başpiskoposu Barseg bir heyetle şikâyet ve durumlarını anlatmak maksadıyla Isfahan’a sultanın huzuruna gitmişti. Melikşâh bu Ermeni heyetini çok iyi karşılayıp, ”Bütün kilise, manastır ve rahiplerin vergi dışı tutulmaları” hakkında bir ferman verdi. Bu sırada Azerbaycan valisi olan Kutbeddîn İsmail b. Yakutî bu fermana uyarak derhal vergileri kaldırmış ve Ermeniler’in oturdukları bölgeleri imâr ettirmişti.

Sultanın bu davranışı Hristiyan kaynaklara da aksetmişti. Ermeni müellifi Urfalı Mateos, sultanın ölümü dolayısıyla şunları yazmıştır: ”Aynı yılda herkesin babası ve bütün insanlara karşı merhametli ve hüsnüniyet sahibi bir zat olan büyük Sultan Melikşâh öldü… Melikşâh’ın ölümü, bütün dünyayı büyük bir matem içine düşürdü”.

Kaynak: Selçuklular Tarihi – PROF. DR. MUHARREM KESİK

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu