Sosyalizm Nedir, Sosyalizmin Öncüleri Kimlerdir?
Sosyalizm, kapitalizme bir tepki olarak doğan ve kapitalizmin özel mülkiyet, piyasa ekonomisi ve kâr esasına karşı çıkan bir ideolojidir.
Sosyalizmin amaçları arasında sermaye sahipleriyle işçiler arasındaki eşitsizliği giderme, servet ve refah farklarını ortadan kaldırma, üretim araçlarını toplumun mülkiyetine geçirme, özel mülkiyet yerine kolektif mülkiyeti oluşturma, toplumda sınıf farklılıklarını ortadan kaldırma yer almaktadır.
Fransız İhtilali ve Sanayi Devrimi sonucunda siyaset ve sanayi alanında gerçekleştirilenler, Avrupa’da yeni bir sosyal, siyasal ve ekonomik sistemi ortaya çıkardı. Kapitalist üretim, işçi sınıfını örgütlü siyasi bir güce dönüştürdü.
Fransız İhtilali’nin getirmiş olduğu eşitlik ilkesinin yeterli olmadığını dile getiren bazı yazarlar 1815 yılından itibaren tam eşitliğin gerçekleşebilmesi için ekonomik eşitliğin de olması gerektiğini savundular.
Sosyalizm ideolojisi doğmaya başladı. Sosyalistler toplumdaki bu eşitsizliğin nasıl ortadan kaldırılacağına yönelik ortak fikir üretemeyip sürekli tartıştılar. Bu durum, sosyalizmin liberalizm gibi kitleleri etkilemesine engel oldu. Sosyalizm XIX. yüzyıl boyunca yalnızca fikrî planda kaldı.
Sosyalizmin en önemli simalarından olan Karl Marx ile sosyalizm, farklı bir boyut kazandı. Karl Marx klasik Alman felsefesini, Fransız sosyalizmini ve İngiliz siyasal düşüncesini bir araya getirmiş ve kendi sosyalizm anlayışını oluşturmuştu. Üretim araçları kamuya ait olduğundan tarihsel olarak kapitalizmden sonra kesinlikle sosyalizmin geleceği iddiasında bulunuyordu.
Karl Marx, kendi sosyalist sistemini işçi sınıfına dayandırdı ve bütün dünya işçilerinin örgütlenmesine çok önem verdi. Bu doğrultuda yapılan çalışmalar sonucunda I ve II. Enternasyonaller (Uluslararası İşçi Federasyonu) kuruldu. Bu enternasyonaller işçi birliğini sağlayamadıkları gibi sosyalist düşüncede de birlikteliği sağlayamadılar. sosyalist düşünceyi daha da parçaladılar.
Sosyalizm, farklı coğrafi bölgelerde farklı dönemlerde ortaya çıktı, gelişti ve etkisini zamanla yitirdi. Sosyalizmin İngiltere’de gelişmesi Sanayi Devrimi’nin ortaya çıkarttığı sosyal ve ekonomik sonuçlara dayalıydı. Fransız sosyalizmi hürriyet, adalet, eşitlik ve demokrasi gibi ihtilalin getirdiği kavramlar etrafında şekillendi. Sosyalizminin Fransa’daki en önemli savunucusu Henri de Saint Simon’dur (Henri dö Sayint Simon).
Dünyadaki ilk sosyalist devrim 1917’de Vladimir Ilyich Lenin (Vilademir İliyç Lenin) liderliğinde Rusya’da gerçekleşti. II. Dünya Savaşı’ndan sonra sosyalizm yayılarak Doğu Avrupa, Uzakdoğu, Latin Amerika ve pek çok üçüncü dünya ülkelerinde yönetime gelme imkânı buldu.
