Osmanlı Devleti Tarihi

Rus-Avusturya İttifakı ile Osmanlı Devleti Arasındaki Savaşlar (1736-1739)

Rusların, Lehistan’ın iç işlerine karışması ve sınır olaylarını gerekçe göstererek 1736’da Kırım’ı işgal etmeleri sonucu Osmanlı-Rus ilişkileri bozuldu. Padişah I. Mahmut (1730 – 1754) döneminde Osmanlı Devleti Rusya’ya savaş açtı. Savaş öncesinde ittifak antlaşması yapan Avusturya ve Rusya, savaşta birlikte hareket etti. Rusya, Kırım’ı; Avusturya, Sırbistan ve Bosna – Hersek’i alarak Osmanlı topraklarını paylaşacaktı. Savaş sırasında Ruslar, Prut Antlaşması ile Osmanlı’ya verdikleri Azak’ı geri aldılar ve Osmanlı ile savaşan İran’a destek verdiler. İki cephede birden savaşan Osmanlı Devleti önemli başarılar elde etti.

Rusların Kırım kuvvetlerine karşı yenilgi alması ve İsveç’in Osmanlı Devleti’nin yanında savaşa girme hazırlıkları yapması Rusları barışa zorladı. Savaşta Osmanlı Devleti üstün bir durumda iken Fransa’nın ara buluculuğunda Avusturya ve Rusya ile ayrı ayrı Belgrad Antlaşması imzalandı (1739).

Bu antlaşmaya göre:

  • Avusturya, Pasarofça Antlaşması ile aldığı Belgrad’ı geri verdi.
  • Azak Kalesi yıkılmak şartıyla Ruslara bırakıldı.
  • Rusya, Karadeniz’de hiçbir ticaret ve savaş gemisi bulundurmayacak, savaşta aldığı yerleri geri verecekti.

Belgrad Antlaşması, Osmanlı Devleti’nin Batı’da imzaladığı son kazançlı antlaşmadır. Belgrad’ın geri alınması ile Osmanlı’nın Avrupa’ya açılan kapısı yeniden ele geçirilmiştir. Belgrad Antlaşması Karadeniz’in Osmanlı’ya ait olduğunu belirten en son antlaşmadır.

1740 Kapitülasyonları

Belgrad Antlaşması’nda barışa ara buluculuk yapan Fransa, Osmanlı Devleti’nden yeni ayrıcalıklar elde etti. Fransa, Kudüs’teki Katolik Hristiyanlara ait kutsal yerlerin yönetimini aldı. Kanuni döneminde (1535) padişahların saltanatı süresince geçerli olan kapitülasyonlar, 1740’ta yapılan antlaşma ile sürekli hâle geldi.1740 kapitülasyonlarının Osmanlı Devleti açısından bağlayıcı olmasını fırsat bilen Avrupa devletleri, bu antlaşmayı Osmanlı Devleti’ne karşı bir silah olarak kullanmaya başladı.

Sanayi İnkılabı’nı gerçekleştiremeyen Osmanlı Devleti’nin zenginlik kaynaklarından faydalanmak isteyen Avrupalılar, kapitülasyonlara ve Osmanlı Devleti ile yaptıkları antlaşmalara dayanarak Osmanlı ekonomisinin çökmesinde etkili oldular.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu