Oğuzlar (Uzlar)

Kök Türk Yazıtları’ndaki bilgilerden Oğuzların Orhun ve Selenga nehirleri bölgesinde yaşadıkları
anlaşılmaktadır. Kök Türk devletlerinin egemenliğinde yaşayan Oğuzlar, Uygur Devleti’nin kurulmasıyla
onların egemenliğine girdiler. Kırgızların, Uygur Devleti’ne son vermesi üzerine Oğuzlar, batıya
göç ederek Seyhun bölgesine yerleştiler. Bu bölgede yaşayan Oğuzların bir kısmı, Kıpçakların ve Karlukların baskıları sonucunda Peçenekleri batıya iterek
Karadeniz’in kuzeyindeki Peçenek yurduna yerleştiler.

 
Oğuzlar Kıpçakların ve Rusların baskıları yüzünden XI. yüzyılın ikinci yarısından itibaren
yerleştikleri yerlerden ayrılıp Tuna Nehri’ni geçerek Balkanlar’a gelmişlerdir. Balkanlar’a gelen
Oğuzların bir kısmı, Bizans ordusunda görev aldı. Malazgirt Savaşı sırasında Peçenekler gibi Bizans
ordusundan ayrılarak Selçukluların safına geçtiler. Oğuzlar, XI. yüzyılın sonlarına doğru Peçenek
saldırıları, şiddetli soğuklar ve salgın hastalıklar yüzünden dağılıp siyasi varlıklarını kaybettiler. Bizans,
bunlardan bir kısmını Romanya’nın Dobruca bölgesine yerleştirdi. Günümüzdeki Gagavuzlar, buraya
yerleşmiş olan Oğuzların torunlarıdır.

 
Seyhun bölgesinde kalan Oğuzlar bu bölgede Oğuz Yabgu Devleti’ni kurdular. X. yüzyılın sonlarına
doğru Islamiyeti kabul eden Oğuzlar, XI. yüzyılda Büyük Selçuklu Devleti’ni kurarak Türklerin
Anadolu’yu yurt edinmelerine öncülük ettiler. Anadolu’da önce Türkiye Selçuklu Devleti’ni, sonra
Osmanlı Devleti’ni kuran Türk boyu olmuşlardır. Yirmi dört boydan oluşan Oğuzların büyük bir bölümü
ilk başlarda göçebe olarak yaşadı. Ancak batıya gitmeleriyle birlikte yerleşik hayata geçerek
şehirler
kurdular. Onların yerleşik hayata geçmelerinde İslamiyetin büyük rolü oldu.

 
Kervan yollarının Oğuz şehirlerinden geçmesi, şehirlerdeki ticaret hayatını canlandırdı. Oğuzların
en önemli ticaret malı koyun idi. Horasan ve Maveraünnehir bölgelerindeki et
ihtiyacı Oğuzlar
tarafından karşılanmıştır.