Mondros Ateşkes Anlaşması’nın Osmanlı Devleti Üzerindeki Etkisi

İtilaf Devletleri Mondros Ateşkes Anlaşması’nın 7. maddesini çıkarlarına uygun bir şekilde yorumlayarak Anadolu’yu işgale başladılar. Osmanlı Hükûmeti yaşanan gelişmeler karşısında etkisiz kalıyordu. Osmanlı Devleti’nde çeşitli kesimlerden işgallere tepkiler geldi. 7. maddenin ülkenin işgaline zemin hazırladığını ve ordunun terhis edilmesiyle ülkenin parçalanacağını anlayan bazı ordu mensupları anlaşmaya tepki gösterdi. Mustafa Kemal de Sadrazam Ahmet İzzet Paşa’ya çektiği telgrafta anlaşmada ülkeyi işgale açık bırakan maddeler olduğuna dikkat çekerek ordunun terhis edilmemesi gerektiğini belirtmiştir. Mustafa Kemal’in sadrazama çektiği telgrafta uyarıda bulunduğu konuların kısa bir süre sonra gerçekleşmesi onun ileri görüşlülük özelliğini bir kez daha göstermiştir.

Mustafa Kemal’i Anadolu’nun işgalinden sonra Millî Mücadele’yi başlatmaya iten güç, vatan ve millet sevgisi olmuştur. Vatan savunmasını her şeyden önemli gören Mustafa Kemal milleti seferber ederek ülkenin parçalanmaması için mücadeleye girişmiştir. Karşılaştığı tüm zorluklara rağmen kararlı ve mücadeleci bir şekilde çalışmalarını sürdürmüştür. Onu sonunda zafere ulaştıran da kararlılığı ve mücadeleciliğinin yanında vatan sevgisi ve milletine olan büyük güveni olmuştur.

Anadolu’nun İşgali

İtilaf Devletleri, ateşkes anlaşmasının hükümlerine uymayı gerekli bulmuyor. Birer bahane ile İtilaf donanmaları ve askerleri İstanbul’dadır. Adana ili Fransızlar; Urfa, Maraş ve Ayıntap (Gaziantep) İngilizler tarafından işgal edilmiştir. Antalya ve Konya’da İtalyan askerî birlikleri, Merzifon ve Samsun’da İngiliz askerleri bulunuyor. Her tarafta yabancı subay ve memurlar ile özel ajanlar faaliyettedir… Damat Ferit Paşa’nın başkanlığındaki hükûmet acizdir. Yalnız padişahın iradesine boyun eğmekte ve onunla birlikte kendilerini koruyabilecekleri herhangi bir duruma razıdır… Memleketin her tarafında Hristiyan azınlıklar gizli veya açıktan kendi özel emel ve maksatlarını gerçekleştirmeye, devleti bir an önce çökertmeye çalışıyorlar… Durumun dehşet ve korkunçluğu karşısında, her yerde, her bölgede birtakım kimseler tarafından kurtuluş çareleri düşünülmeye başlanmıştı…