Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi

Yumuşama Dönemi İçerisindeki Muhtıra ve Darbeler

Siyasi hayattaki dalgalanmaların temel nedeni istikrarsızlıktır. İsmet İnönü’nün söylediği şu söz durumun vahametini anlatması bakımından önemlidir. “Sizin bildiğiniz iki darbe girişimi var ancak biz on beş darbe girişimini, daha hazırlık aşamasında iken engelledik.” 12 Mart Muhtırası öncesindeki olumsuzluklar âdeta muhtıraya davetiye çıkarır mahiyettedir. 1968 senato yenileme seçimlerinde yaklaşık 20 ilde AP ve CHP’liler arasında çıkan çatışmalarda 15 kişi ölmüş, 47 kişi yaralanmıştır.

1969 seçimlerinde bir kez daha tek başına iktidar olan AP’nin içerisindeki eski DP’liler 41’ler Grubu olarak örgütlenerek parti içi muhalefete başladı. 1970 bütçesinin meclisten geçmemesi Süleyman Demirel’i istifaya mecbur bıraktı. Siyasi alanda yaşanan bu olayların yanında;

– Üniversite olaylarında şiddetin tırmanması ile öğrenci ölümlerinin yaşanması,
– ODTÜ’de ABD büyükelçisinin arabasının yakılması,
– 1961 Anayasası’nın meşruluğunun tartışılması ve yeni anayasa hazırlanmasının gerekliliğinin gündemi meşgul etmesi,
– Dünyada etkili olan gençlik hareketlerinin Türkiye’de daha yaygın ve sert mahiyette ortaya çıkması,
– 15 Haziran 1970’te İstanbul’daki işçi yürüyüşünde bir işçi, bir polis ve bir esnafın ölmesiyle İstanbul ve Kocaeli’de sıkıyönetimin ilan edilmesi,
– Ereğli Demir Çelik İşletmelerindeki işçilerin genel greve gitmesi

de gerilimi iyice artırmıştır. Mevcut hükûmet, yaşanan bu sosyal ve ekonomik sorunlara çözüm getirememiştir. Şiddet olaylarının giderek arttığı, askerî müdahalenin âdeta bütün koşullarının hazırlandığı 1970 sonbaharında “Ne olacak bu ülkenin hâli?” sorusu, gündemi fazlasıyla meşgul etmiştir.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu