Uygarlığın Doğuşu

Urartular ve Urartular’ın Özellikleri

Urartu Devleti, Doğu Anadolu’da Asya kökenli Hurriler tarafından kurulmuştur. Urartuların merkezi Tuşpa (Van)’dır. Asurlular, MÖ 743 tarihinde Tuşpa’yı kuşatınca Urartu egemenliğine büyük bir darbe vuruldu.

Aynı dönemde de kuzeyden Kimmerlerin saldırıları başladı. Bu nedenlerle Urartular MÖ 8. yüzyıl sonlarında Van Gölü yöresine çekilmek zorunda kaldılar.

Urartular sık sık Asurluların istila ve baskınlarına uğramıştır. Böylece hem Urartu medeniyeti zarar görmüş hem de bu dönemde sık meşe ormanlarıyla kaplı Van yöresi tahrip edilmiştir. Nitekim Asur kralının diktiği kitabe üzerindeki “Güzel fidanlıkları dağıttım, üzüm bağlarını geniş ölçüde tahrip ettim, sazlık kadar sık ormanları kestirdim…” ibaresi bu durumu açıkça ortaya koymaktadır. Kimmer akınlarıyla sarsılan Urartu Devleti’ne MÖ 600’de Medler son vermiştir.

Savaşçı bir toplum olan Urartular; maden işlemeciliği, kaya oymacılığı, kabartma sanatı, resim, gibi sanat dallarında ileri bir düzeydeydi. Urartuların en önemli ekonomik etkinliği hayvancılıktı. Doğu Anadolu’da Van Gölü çevresinde ileri bir uygarlık kuran Urartular, kaleler, su kanalları ve su bentleri yapmışlardır. Hatta günümüzde bile varlığını koruyan gelişmiş bir sulama ve şehir içme suyu sistemi kurmuşlardır.

Urartular (MÖ. 900 – MÖ. 600)

Hurri kabileleri tarafından M.Ö. 9. yüzyılda Van Gölü ve çevresinde kurulmuştur. Başkent Tuşpa (Van)’dır. 1. Sardur’un, M.Ö. 9. yüzyılda kurduğu Urartu Devleti, yaklaşık 200 yıl boyunca Doğu Anadolu’da önemli bir güç oluşturmuştur. Önce Kafkasya’dan gelen Kimmerler, sonra da Saka (İskit) akınlarıyla sarsılmış, M.Ö. 600’lerde Medler tarafından yıkılmışlardır.

Urartuların önemli özellikleri şunlardır:

  • Urartu Devleti krallıkla yönetilmiştir. Ülkeyi eyaletlere ayıran Urartular, valileri merkezden atayarak merkezi otoriteyi güçlü tutmayı amaçlamışlardır.
  • Ölümden sonraki hayata inanan Urartular, bu inançlarının etkisiyle mezarlarını oda ve ev biçiminde yapmışlar, mezarlara ölüyle beraber değerli eşyalarını da koymuşlardır.
  • Urartularda halkının önemli bölümü tarım ve hayvancılık faaliyetleri ile uğraşmıştır. Urartular sulama kanalları açarak verimi artırmayı amaçlamışlardır.
  • Urartular taş ve maden işlemeciliğinde oldukça ilerlemişler, yaptıkları kaleler, saraylar, tapınaklar ve su kanallarının kalıntıları günümüze kadar gelmiştir. (Toprakkale, Çavuştepe, Patnos ve Kayalıdere kaleleri).
  • Urartuların dili Ural – Altay dillerine benzemektedir. Türkçeye benzeyen Urartu dili sabit köklere takılar eklenerek kullanılmıştır.
  • Urartular Asur çivi yazısını ve hiyeroglif yazısını kullanmışlardır.
  • Urartularda kral ülkeyi savaş tanrısı Haldi adına yönetirdi.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu