Türk Tarihi

Türkiye Selçuklu Devleti’nin Kuruluş Dönemi

Türkiye Selçuklu Devleti, Selçuklu soyundan gelen Kutalmış Bey’in oğlu Süleyman Şah tarafından kuruldu. Kutalmış, Büyük Selçuklu Devleti’nin hükümdarı Alp Arslan ile yaptığı taht mücadelesini kaybetti. Alp Arslan’ın ölümünden sonra Kutalmış’ın oğulları Mansur ve Süleyman Şah Suriye’ye geldiler. Fakat buradaki faaliyetlerinde başarılı olamayınca Anadolu’ya geçtiler.

Bizans İmparatorluğu’ndaki taht kavgası ve iç karışıklıklardan yararlanan iki kardeş Konya, Afyon, Kütahya ve İznik’i ele geçirerek batı yönünde fetihlere devam etti. Mansur’un, Süleyman Şah ı ortadan kaldırarak Anadolu da tek başına devlet kurmak istemesi üzerine Süleyman Şah, Melikşah’dan yardım istedi. Melikşah Porsuk Bey komutasında bir orduyu Anadolu’ya gönderdi. Süleyman Şah’ın kuvvetleriyle birleşen Porsuk Bey kuvvetleri Mansur’u yenilgiye uğrattı ve Süleyman Şah, Anadolu’ya tek başına hâkim oldu. Melikşah 1077’de Süleyman Şah’a hükümdarlık unvanı veren bir ferman gönderdi. Abbasi halifesinin ise Süleyman Şah’a hükümdarlığını onaylayan menşur göndermesiyle, merkez İznik olmak üzere Türkiye Selçuklu Devleti kuruldu.

Süleyman Şah, devleti kurduktan sonra fetihlere batı yönünde devam ederek bir yandan Marmara ve Karadeniz sahillerine, diğer taraftan da Ege Denizi kıyılarına ulaştı (1080). Böylece devletin sınırlarını Marmara kıyılarından Çukurova’ya kadar genişletti. Bu gelişmeler neticesinde Bizans İmparatoru Aleksios Komnenos (Aleksi Komnen) ile Türkiye Selçukluları, İstanbul Boğazı’nı sınır olarak belirleyen bir antlaşma imzaladı. Bu antlaşmayla devletin batı sınırlarını güvence altına alan Süleyman Şah, yerine komutanlarından Ebu’l Kasım’ı bırakarak güneye yöneldi. Tarsus, Adana, Antalya, Antep ve Antakya’yı fetheden Süleyman Şah’ın bu fetihleri Suriye Selçuklu Meliki Tutuş’la aralarının açılmasına neden oldu. Halep yakınlarında karşılaşan iki ordunun yaptığı mücadeleyi Süleyman Şah kaybetti ve savaş sırasında öldü (1086). Süleyman Şah, Suriye’de Caber Kalesi yanına gömüldü. Lozan Barış Antlaşması’na göre Süleyman Şah’ın mezarının bulunduğu yer Türk toprağı kabul edildiğinden, buranın koruyuculuğunu da Türk askerleri yapmaktadır.

Süleyman Şah, güneye inerken yerine Ebu’l Kasım’ı bırakmıştı. Süleyman Şah ölünce Ebu’l Kasım, devleti idare etmeye başladı. Bu arada Melikşah, Türkiye Selçuklu Devleti’ni baskı altında tutmaya çalışıyordu. Fakat Melikşah’ın 1092’de ölmesi bu isteğin sonuçsuz kalmasına yol açtı. Melikşah’ın ölmesiyle birlikte Süleyman Şah’ın oğulları Kılıç Arslan ve Kulan Arslan Anadolu’ya geldi. Kılıç Arslan Türkiye Selçuklu Devleti’nin başına geçti.

Kuruluş dönemi şu başlıklar altında incelenmektedir:
I. Kılıç Arslan Dönemi
I. Mesut Dönemi

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu