İslam ve Diğer Dinler Tarihi

Türk ve İslam Bilginlerinin Çalışma Yaptığı Alanlar

İslam dini insanların sadece inanç dünyalarını etkilemekle kalmamış, siyaset, ekonomi, sanat, bilim
ve düşünce gibi hayatın tüm alanlarını da etkilemiş ve geliştirmiştir. Tabiatı ve
kâinatı Allah’ın birliğinin
delili olarak gören İslamiyet, çölde yaşayan ve cahil olarak nitelenen bir topluluktan bilimin her alanında
öncülük yapan bilim insanları yetiştirdi. Türkler İslamiyeti kabulleriyle birlikte devraldıkları bilimsel
mirası geliştirmişler, siyasi alanda olduğu gibi bilimsel alanda da medeniyetin gelişmesine katkıda
bulunmuşlardır.

İslam dünyasındaki bilimsel gelişmeler, Moğol istilası ve Endülüs’teki
İslam devletlerinin saldırılar
sonucunda yıkılmasından olumsuz yönde etkilendi.

İslam dünyasında, dinî ilimler ve fen bilimleri birbirinden ayrı düşünülmeyip tam aksine birbirini
tamamlayan bilimler olarak kabul edildi. Sadece öğrenmekte ve araştırmakta kolaylık sağlamak
amacıyla bilimler, kendi arasında İslami, sosyal ve fen bilimleri şeklinde gruplandırılmaktaydı:


İslamî bilimler:
Kur’an-ı Kerim’in ve İslam dininin doğru biçimde
anlaşılması için yapılan çalışmalar
sonucunda İslami bilimler doğdu. Bu bilimler;

Tefsir: Kur’an-ı Kerim’i açıklayan ve yorumlayan bilimdir. Bu bilimle uğraşanlara “müfessir” denir.
En ünlü müfessirler; Taberî, Zemahşerî, Ibn-i Mesud’dur.


Hadis:
Hz. Muhammed’in Müslümanları aydınlatmak için söylediği sözlere “hadis” denilir. Bu konularla
ilgili bilime de hadis bilimi adı verilir. Hadis, Kur’an-ı Kerim’den sonra İslam dininin ikinci ana
kaynağıdır. Hadis bilimiyle uğraşanlara “muhaddis” denir. En ünlü muhaddisler Buharî, Müslim, Ebu
Davud, Tirmizî, Ibn-i Mâce ve Nesaî’dir.

Fıkıh: İslam hukukudur. Bu bilimle uğraşanlara “fakih”, fakihlerin verdikleri kararlara “fetva”
denilmiştir. En ünlü fakihler Ebu Hanife, Imam Malik, Imam Şafî ve Imam Ahmet bin Hanbel’dir.

Kelam: Allah’ın birliğini, sıfatlarını, peygamberlik ve ahiretle ilgili
konuları akıl ve mantık yoluyla
ispat eden bilimdir. En ünlü kelamcılar; Imam Maturidi, Imam Eş’ari’dir.

Tasavvuf: Allah’ı tanımayı ve ona kalp yoluyla yakınlaşmayı amaç edinen ilim dalıdır. En önemli
mutasavvıflardan biri de Muhyiddin-i Arabi’dir.

Sosyal ve fen bilimleri: Müslümanlar Iran, Suriye, Mısır ve Orta Asya’yı fethettiklerinde astronomi, tıp, matematik, felsefe gibi bilimlerle
karşılaştılar. Müslümanlar bu bilim dallarını Arapçaya yapılan
tercümeler vasıtasıyla tanıdılar. Özellikle Abbasiler Döneminde bilimsel çalışmalarda önemli ilerlemeler
görüldü.

Tarih: İslam tarihçileri, İslam tarihinin yanı sıra dünya tarihi ile ilgili eserler de verdiler. En ünlü
tarihçiler; Taberî, Ibnü’l Esir, Mesudî’dir.

Coğrafya: İslam ülkelerinin sınırları genişledikçe bu ülkeleri gezen
seyyahlar ve bilim insan sayısı arttı. Bu seyyah ve bilim adamları gezip
gördükleri yerler hakkında kitaplar yazdılar. Bunlar arasında coğrafya
alanında eser veren Mesudî, Ibn-i Fadlan ve Idrisî en ünlü isimlerdir.

Astronomi: İslam dünyasında astronomiyle ilk olarak Fezârî ilgilendi.
Usturlap adı verilen bir aletle yıldızların hareketlerini izleyerek, Güneş ve Ay
tutulmalarının zamanını tahmin etti. Gece ve gündüzün kısalıp uzamasını
gösteren cetveller hazırladı. El Harizmî ise astronomi cetvelleri hazırlayarak
yıldızların hareketlerini izledi. Yine bu dönemde astronomi ile ilgili çalışmaların
yapıldığı rasathaneler kuruldu.

Matematik: Araplar, Hint rakamlarını alarak matematikte kullandılar. Bu
dönemde cebir ve logaritma ile ilgili birçok kural oluşturuldu. Trigonometri ve
geometri alanlarında da birçok eser verildi. Bu eserlerden Harizmî’nin
Hisabe’l-Cebr adlı eseri, Avrupa dillerine çevrildi ve Avrupa’daki üniversitelerde
yıllarca okutuldu.

Kimya: İslam dünyasında bilinen en ünlü kimyacı Câbir’dir. Kendisi ilk hassas teraziyi kullanmış,
çeşitli madenlerin alaşımlarıyla yapay altın yapmaya çalışmıştır. Kumaş ve deri boyama yöntemlerini
geliştirmiştir.

Tıp ve eczacılık: Bu alanda en ünlü bilim adamları Ibn-i Sina ve Errazî idi.
Ibn-i Sina’nın El Kanun
Fi’t-tıp adlı eseri 500 yıl süreyle Avrupa’da temel tıp kitabı olarak okutuldu.
Ibn-i Sina Avrupa’da
Avicenna adıyla tanındı. Errazî’nin çiçek ve kızamık hastalıklarını konu edindiği eserleri de Avrupa’da
okutuldu. İslam bilim adamları birçok hastalığın tedavisi için çeşitli bitkilerden ilaçlar yaptılar.

Fizik: Bugünkü fiziğin ışık bilimi sahasında, temel olarak ne görülüyorsa ilk kez ortaya koyan,
İslam
dünyasının ünlü fizik âlimi Ibnü’l-Heysem, 960-1039 yılları arasında yaşamıştır.

Felsefe: İslam dünyasında felsefe bilimi, Ilk Çağ Yunan eserlerinin incelenmesiyle başladı. Eski
Yunan filozoflarının görüşleri temel alınarak yeni görüşler ortaya konuldu. Buna bağlı olarak
İslam
felsefesi geliştirildi. En ünlü İslam felsefecileri; Kindî, Farabi, Ibn-i Sina ve
Ibn-i Rüşd’dür. Farabi’ye
ikinci öğretmen anlamında “Muallim-i Sani” denilmiştir.

türk islam bilginleri ve çalışmaları

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu