İslam ve Diğer Dinler Tarihi

Mukanna İsyanı

Horasan’daki isyanların en
tehlikelisi Mukanna (Peçeli) İsyanı’dır. Bu isyan,
Abbasileri uzun süre uğraştırdıktan sonra ancak
789 yılında bastırılabildi. Adı Hâkim bin Haşim
olan bu kişi, çirkinliğini gizlemek veya tanınmamak
için yüzüne süslü bir peçe taktığından kendisine
peçeli denmiştir. Önce peygamberlik daha
sonra da ilahlık iddiasında bulunan İranlı Mukanna,
İslam dininin yayılmasını engellemek için
Merv’de isyan başlattı. O, ruhun bir bedenden diğer
bedene girmesi anlamına gelen tenasüh inancını
savunmaktaydı. Allah’ın sırasıyla Âdem, Nuh
ve Ebu Müslim’in bedenine girdiğini, en son da
kendi bedeninde belirdiğini iddia ediyordu.

Bundan başka o, taraftarlarına İslam’daki
ibadetleri kaldırdığını ve haramları helal
kıldığını açıkladı. Ayrıca eski İran
inançlarından olan Mazdekiliğe uygun
olarak mal ve kadınları herkes için ortak
hâle getirdi. Zalim ve ahlaki zaafiyeti olmasına
rağmen birçok taraftar buldu.
Halife Mehdi, Mukanna’nın üzerine
bir ordu gönderdi. Mukanna, girilmesi
zor olan Kaş Kalesi’ne yerleşti. Abbasi
ordusunun kuşatmasının uzun sürmesi
üzerine kurtuluşunun mümkün olmadığını
anlayınca ailesi ve taraftarlarıyla
birlikte intihar etti.

Halife Mansur döneminde, Ablak adında aşırı
fikirlere sahip olan bir kişi, İslam’a aykırı birtakım
iddialarla ortaya çıkıp taraftar bulmaya başladı.
Görüşlerini Ravent’te yaymaya başladığından
bu grup, Ravendiyye adıyla tarihe geçti.
Ablak’a göre Hz. İsa’ya hulul eden Ruhu’l-Kudüs,
sırasıyla önce Hz. Ali’ye sonra onun neslinden
gelen imamlara ve daha sonra da Hz. Abbas’ın
torunlarına geçmiştir. Dolayısıyla Halife Mansur
da dahil bütün bunlar birer ilahtır. Mansur, insanları
ilah kabul ederek tapan, İslam’ın haramlarını
helal kılan bu grubu, ortadan kaldırmıştır.
Ravendiyye Hareketi’nin amaçları eski dinleri
olan Zerdüştlük’ü ihya etmek ve hilafeti kisralığa
çevirmekti.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu