Mısır’ın İngilizler Tarafından İşgali
Süveyş Kanalı’nın Açılmasının İngiltere Politikasına Yansımaları
Mısır hidivi (vali), İsmail Paşa’nın gayretleri ve Fransa’nın desteğiyle 1869 da Kızıldeniz ile
Akdeniz i birleştiren Süveyş Kanalı açıldı. Böylece coğrafi keşiflerle önemini yitiren
Mısır ve Akdeniz ticareti yeniden canlandı.
Berlin Konferansı sırasında Osmanlı çıkarlarını destekleme karşılığı Kıbrıs’ın yönetimi
İngiltere ye bırakıldı (1878). İngiltere böylece Süveyş Kanalı’nı kontrol etme imkânını elde etti.
İngiltere kanalın açılmasıyla önemi daha da artan Mısır ı işgal etti (1882).
Böylece Uzak Doğu’daki sömürgelerine giden yolların tam güvenliğini sağlayabilecekti.
Osmanlı Devleti’nin I. Dünya Savaşı’na girmesi ile İngiltere, Kıbrıs ı topraklarına kattığını açıkladı
(1914). Bu sayede Akdeniz ve Mısır’daki egemenliğini pekiştirdiği gibi petrolün değerinin
anlaşılmasıyla ulaşmak istediği Orta Doğu ya giden deniz yolunun denetimini de sağlayabilecekti.
Süveyş Kanalı’nın açılması Akdeniz limanlarının yeniden canlanmasına yol açarken Mısır’ın
stratejik önemini de arttırmıştı. İngiltere ve Fransa siyasi ve ekonomik yönden önem kazanan Mısır’ı
ele geçirmek için rekabete girdiler.
Bu dönemde aşırı harcamalar nedeniyle Mısır, İngiltere ve Fransa’ya borçlanmıştı. Mısır maliyesi
borçlarını ödeyemez duruma geldi. Alacaklı devletler Mısır’ın iç işlerine karışmaya başladılar. Hatta
İngiltere alacaklarına karşılık Süveyş Kanalı’nın hisselerinin büyük bölümüne el koydu. Mısır halkı
yabancı müdahaleler karşısında Ahmet Arabî Paşa önderliğinde ayaklandı. İç kargaşa sürerken
İngiltere Süveyş Kanalı hisselerini koruma gerekçesini öne sürerek Mısır’ı işgal etti (1882).
Osmanlı Devleti Mısır’da İngiltere ile birlikte yüksek komiser bulundurmak şartı ile bu durumu da
kabul etti (1885).
