Marshall Planı
ABD, ekonomik sıkıntılarına yardımcı olmak için Batı Avrupa’ya 15 milyar dolar
ekonomik yardım yapmış fakat bu yardım verimli kullanılmamıştı. Marshall
Planı’na göre, Avrupa ülkeleri her şeyden önce kendi aralarında bir ekonomik iş
birliğine girişmeli, iş birliği sonunda ekonomik açık ortaya çıktığında ABD, bu
açığın kapatılması için yardım etmeliydi. Plan, her Avrupa ülkesine Amerikan
malı malzeme ve makine yardımını kapsıyordu.
16 Avrupa ülkesinin üyeleri Türkiye dâhil, 22 Eylülde Amerika’ya sunulmak üzere
bir “Avrupa Ekonomik Kalkınma Programı” hazırladılar. Bu program üzerine ABD, 3
Nisan 1948’de “Dış Yardım Kanunu”nu çıkardı. Bu kanuna dayanarak daha ilk
yılında 16’lara (İngiltere, Fransa, Belçika, İtalya, Portekiz, İrlanda,
Yunanistan, Türkiye, Hollanda, Lüksemburg, İsviçre, İzlanda, Avusturya, Norveç,
Danimarka ve İsveç) 6 milyar dolarlık bir ekonomik yardım yaptı. Bu yardım
ileriki yıllarda 12 milyar dolara ulaştı. Marshall Planı, SSCB ve onun
uydularına da açık olmakla birlikte, Yogoslavya dışındaki Doğu Bloku üyeleri
buna katılmak istemediler. Avrupa’da Marshall yardımları sonucunda üç yıllık bir
süre içinde tarım ve sanayi üretimi savaş öncesine oranla büyük bir artış
gösterdi. Dış Yardım Kanununun çıkması üzerine 16 Avrupa ülkesi, 16 Nisan
1948’de “Avrupa Ekonomik İş Birliği Teşkilatı”nı kurdular.
