İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük

Londra Konferansı (23 Şubat – 12 Mart 1921)

İtilaf Devletleri Türk ordusunun I. İnönü Zaferi’ni kazanması üzerine Londra’da bir Konferans toplanmasını kararlaştırdılar. Konferans’a Yunanistan ile İstanbul Hükûmeti’ni de çağırdılar. İstanbul Hükûmeti’nin delegeleri içinde TBMM Hükûmeti temsilcileri de yer alacaktı. Mustafa Kemal, doğrudan davet edilmedikleri takdirde konferansa katılmayacaklarını ilgili devletlere duyurdu. Bunun üzerine İtalya aracılığı ile TBMM Hükûmeti’ni de konferansa davet ettiler.

İtilaf Devletlerinin amacı İstanbul Hükûmeti ile TBMM Hükûmeti delegeleri arasında anlaşmazlık çıkarmak ve bu ortamdan faydalanarak küçük değişiklikler yaptıkları Sevr Antlaşması’nı Türk heyetine kabul ettirmekti. Ama durum İtilaf Devletlerinin düşündüğü gibi olmadı. İstanbul Hükûmeti temsilcisi Tevfik Paşa konferansın başlangıcında “Söz milletin gerçek temsilcisi TBMM’nindir.” diyerek konuşma hakkını TBMM temsilcisi Dışişleri Bakanı Bekir Sami Bey’e bıraktı.

Londra Konferansı
Londra Konferansı

Londra Konferansı (21 Subat – 12 Mart 1921) – Farklı Bir Kaynaktan

Birinci İnönü Zaferi, İtilaf Devletleri arasındaki görüş ayrılıklarını arttırdı. Fransızlar Güneydoğu Anadolu’da büyük bir direnişle karşılaşmıştı. İtalyanlar ise Anadolu’nun paylaşımından memnun değildi. Bu nedenle İtilaf Devletleri Sevr Antlaşması’nı yeniden gözden geçirmek, bazı maddelerini değiştirerek TBMM’ye kabul ettirmek amacıyla Londra’da bir konferans düzenlemeye karar verdiler. Konferansa İstanbul Hükumeti ve TBMM Hükumeti birlikte çağrıldı. İtilaf Devletleri’nin amacı, iki hükumet arasındaki anlaşmazlıklardan yararlanıp istedikleri kararların alınmasını sağlamaktı.

Londra Konferansında TBMM Heyeti ile Fransız delegeler
Londra Konferansında TBMM Heyeti ile Fransız delegeler

İtilaf Devletleri, TBMM Hükumeti’ni İstanbul Hükumeti aracılığıyla dolaylı yoldan davet etmişti. Çünkü TBMM’yi resmen tanımak istemiyorlardı. Ancak Mustafa Kemal Paşa, Türk milletinin gerçek temsilcisinin TBMM olduğunu söyleyerek İtilaf Devletleri’nin TBMM’yi doğrudan davet etmesi gerektiğini belirtti. 21 Şubat – 12 Mart 1921’de toplanan konferansa İngiltere, Fransa, Yunanistan, İtalya, İstanbul Hükumeti ve Mustafa Kemal’in istediği şekilde konferansa doğrudan çağrılan TBMM Hükumeti katıldı.

Bu konferansa birlikte katılma konusunda İstanbul ve Ankara Hükumetleri arasında çeşitli görüşmeler yapıldı. Ancak iki hükumet anlaşamadıkları için Londra’ya iki ayrı delege heyeti gönderildi. İstanbul Hükumeti’nin başında Tevfik Paşa, Ankara Hükumeti’nin başında ise Bekir Sami Bey bulunuyordu.

İstanbul Hükumeti adına konferansa katılan Sadrazam Tevfik Paşa, “Söz milletin asıl vekillerine aittir.” diyerek Anadolu Heyeti’ne söz verilmesini istedi ve görüşmelerden çekildi.

Londra Konferansı’na katılan TBMM, İtilaf Devletleri’nce hukuksal açıdan tanınmış ve savaş değil, barış yanlısı olduğunu dünya kamuoyuna göstermiş oldu. Aynı zamanda TBMM’nin uluslararası alanda siyasi etkinliği arttı. Türk urtuluş Savaşı’nın temel hedefi olan Misakımillî daha geniş kitlelere duyurulmuş oldu.

İtilaf Devletleri’nin Sevr Antlaşması’nı küçük değişikliklerle kabul ettirme çabaları TBMM tarafından kabul edilmedi.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu