Küreselleşen Dünyada Siber Dünya ve Etkileri
“Genel Ağ, insanlığın inşa ettiği ve anlamadığı ilk şeydir. Anarşi alanında bu zamana kadar yapmış olduğumuz en büyük deneydir.” Google Ceosu Eric Schmidt (1997)
İlk elektronik postanın 1971’de gönderilmesinden, ilk web sitesinin 1991’de tasarlanmasından bugüne yaklaşık 40 trilyon civarında web sayfası oluşturulmuştur. Sağlıktan oyuncağa, elektronik eşyaların takibinden veri tabanlarının oluşturulmasına ve takip edilmesine kadar pek çok alanda Genel Ağ olarak adlandırılan küresel sanal ağ kullanılmaktadır.
Genel Ağ’daki genişleme gelişmiş bir altyapı ve güvenlik sorununu ortaya çıkarmıştır. Küresel büyük şirketlerin neredeyse tamamının şifrelerinin çözülmesi, bu alanda tedbirlerin alınması ve küresel avantajların zaafa dönüşmesinin engellenmesi ihtiyacını doğurmuştur.
Dünya çapında yaygın bir kullanım alanına ulaşan Genel Ağ ile mekân kavramı önemini yitirmiştir. Bilginin aktarılması veya bilgiye ulaşmak, bir parmağın tuşa basması kadar anlık bir faaliyete dönüşmüştür. Olumlu yanlarının yanında olumsuzluklara da neden olan Genel Ağ, suçlarda ve terör eylemlerinde küresel boyut ve çeşitlilik ortaya çıkarmıştır. II. Dünya Savaşı sonrası yaşanan Soğuk Savaş’taki rekabet siber alana kaymıştır. WikiLeaks (Vikiliks) Belgeleri ve NSA (Amerikan Ulusal Güvenlik Ajansı) kanunsuz izlemeleri dünya çapında skandal boyutlara ulaşmıştır.
Siber tehdit ve suçlara ilişkin hem ulusal hem küresel anlamda ilk tanımlama AET Uzmanlar Komisyonu tarafından 1983’te yapılmıştır. Siber suçlarla ulusal düzeyde mücadele birimleri ilk olarak ABD’de 1996’da oluşturulmuştur. Bunu diğer ülkelerde kurulan birimler takip etmiştir.
Türkiye’de siber suçlarla mücadelede kanunların oluşturulmasına 1991’de başlanmış, 1997’de Emniyet Genel Müdürlüğü bünyesinde siber suçları takip edici ve önleyici birimler oluşturulmuştur. Siber tehdit ve suçlarda birey ve kurumların yanında asıl mağduriyeti devletler yaşamaktadır. Devletler, ulusal ve uluslararası Genel Ağ ağlarıyla birbirine bağlanan sağlık, eğitim, güvenlik, sanayi, ticaret gibi pek çok alanda siber saldırıya uğramaktadır. Bu durum istenmeyen pek çok sonuç ortaya çıkarmaktadır. Dünyada uluslararası ilk siber saldırı 2007’de Estonya’ya yapılmış, sonrasında birçok ülke pek çok alanda bu saldırılara maruz kalmıştır. Dünyada kültürel ve siyasi etkinliğini artıran Türkiye’ye, siber ortamdaki tehdit ve saldırılarda da artışlar yaşanmıştır.
Gezi Parkı Olayları’nda dış ülke merkezli Genel Ağ siteleri kullanılmıştır. 15 Temmuz Darbe Girişimi’nde Bylock (Baylok) vb. gizli mobil haberleşme programları kullanılmıştır. Kasım 2017 NATO Müşterek Harp Merkezindeki siber harp tatbikatında Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın düşman olarak gösterilmesi de Türkiye’ye karşı yürütülen siber tehdit ve saldırılara örnektir.
Türkiye’de ulusal çapta siber tehdit ve saldırıların birçoğu millî birimler tarafından etkisiz hâle getirilmektedir. Bu saldırılara karşı tüm kurumların ve halkın bilinçlendirilmesi için Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, BİT (Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu), TİB (Telekomünikasyon İletişim Merkezi) ve USOM (Ulusal Siber Olaylara Müdahale Merkezi) gibi kurum ve kuruluşlar tarafından bileğitici ve önleyici hizmetler verilmektedir. Ulusal düzeyde verilen bu hizmetler, millî şuur ve duruşa sahip kalifiye personellerin yetişmesinde etkili olmuştur. Ulusal siber güvenlik için oluşturulan KAMUNET’e hâlihazırda 52 kurum dâhil olmuştur. Ulusal siber güvenlik için 2017’deki tatbikat gerçek ortamların kullanıldığı beş aşamalı ilk ulusal siber tatbikat olması bakımından önemlidir. Ayrıca ilki 2013- 2014 yılları, ikincisi de 2016-2019 yılları için olmak üzere iki adet ulusal siber güvenlik eylem planı hazırlanmıştır.
Siber teknolojinin bu gelişmesi, beraberinde sosyal medya kavramını da ortaya çıkarmıştır. Bilgisayar ve akıllı cep telefonu teknolojilerinde sınır tanımayan gelişmelere günümüz insanının bu ürünleri tüketme çılgınlığı da eklenince Genel Ağ kullanımında katbekat artışlar yaşanmıştır.
Toplumu aynı ideoloji etrafında birleştirme aracı olarak kullanılan fotoğraf, film, radyo ve televizyona bilgisayar da eklendi. Bilgisayar bilginin tasnif edilmesi ve saklanmasında kullanıldı. Bu iki alanın birbiriyle iç içe işleyişi Genel Ağ’ın keşfi ve kullanımının yaygınlaşmasıyla farklı alanlara kaydı. Günümüzde sosyal medya, Genel Ağ ağırlıklı içeriklerin kullanımıyla işleyişine devam etmektedir. Sosyal medyada kültür, toplum, bilgisayar ve siber iç içedir. Bilgisayar, Genel Ağ üzerinden kültür ve toplumların değiştirilebildiği önemli bir araç konumuna gelmiştir.
