Kafkas Cephesi ve Mustafa Kemal

Mustafa Kemal Çanakkale Savaşı’ndan sonra Edirne’de bulunan 16. Kolordu komutanlığına
atandı. Başında bulunduğu kolordunun Kafkas Cephesi’ne gönderilme kararı üzerine Diyarbakır’a
gitti. Muş ve Bitlis’i işgal eden Rus kuvvetlerine karşı başarılı savaşlar yaparak Rus kuvvetlerini geri
püskürttü.

Mustafa Kemal’in elde ettiği bu başarılar bölge halkına da büyük bir moral olmuştur. Bitlis ve Muş
yörelerinden Diyarbakır’a gelen göçmenlerin perişan durumları, Rus ordusundaki Ermeni
kuvvetlerinin halka yaptığı zulüm ve işkence olayları Diyarbakır halkında da tedirginlik oluşturmuştu.
Mustafa Kemal Paşa’nın Bitlis ve Muş’u geri alması Diyarbakır’da büyük bir sevinçle karşılandı. Kafkas
Cephesi’nde elde ettiği başarılar Mustafa Kemal’in Anadolu’nun doğusunda da tanınmasını
sağlamıştır.Tüm bu başarılar Türk halkının Millî Mücadele’de onun etrafında toplanmasında önemli bir
etkendir.

Mustafa Kemal, Kafkas Cephesi’ndeki başarılarından sonra 7. Ordu komutanı olarak atandı.Alman
Generali Falkenhayn ile askerî konularda yaşadığı problemler nedeniyle bu görevden ayrılarak
İstanbul’a döndü. Veliaht Vahdettin ile Almanya’ya giderek cephede incelemelerde bulundu. Bu
gezinin Mustafa Kemal’in hayatının akışında oldukça önemli bir yeri vardır. 22 gün süre ile geleceğin
padişahı ile beraber olan Mustafa Kemal onu yakından tanımak ve bir dereceye kadar da yakınlık
sağlamak imkânını bulmuştur. Ayrıca gezi sırasında savaşın genel gidişi hakkında bilgi edinmiş,
seçkin Alman generalleri Hindenburg ve Ludendorf ile tanışmıştır. Aynı şekilde Vahdettin de Mustafa
Kemal’in üstün kabiliyetini tanıma imkânını elde etmiştir. Mustafa Kemal Almanya seyahatinden sonra
7. Ordu komutanlığına tekrar atandı ve Suriye’ye gitti.