Hıyanetivataniye Kanunu’nun Kabulü ve İstiklal Mahkemeleri
İstanbul Hükûmeti’nin Millî Mücadele’yi engelleme çabaları şeyhülislamdan fetva alma, İtilaf
Devletleriyle iş birliği yapma hatta ayaklanmalar çıkarma yollarıyla devam etmekteydi. Buna karşılık
Büyük Millet Meclisinin de ayaklanmaları bastırarak iç güvenliği sağlamak için bazı önlemler alması
gerekiyordu. Bu amaçla 29 Nisan 1920’de Hıyanetivataniye Kanunu (Vatana İhanet) mecliste kabul
edildi. Kanuna göre, Büyük Millet Meclisine karşı ayaklananlar ve varlığını inkâr edenler vatan haini
ilan edilecekti. Büyük Millet Meclisinin aldığı diğer bir önlem ise İstiklal Mahkemeleri’nin kurulması
oldu. İstiklal Mahkemeleri 18 Eylül 1920’de Hıyanetivataniye Kanunu ile savaş şartlarında bozgun,
yağma ve casusluk gibi vatana ihanet niteliğinde kabul edilen suçları önleyebilmek ve hızlı kararlar
verebilmek için kuruldu.
Geniş yetkilerle donatılmış olan İstiklal Mahkemeleri’nin üyeleri meclis içinden seçiliyordu. Büyük
Millet Meclisinin yargı görevini üstlenen mahkemelerin verdiği kararlar kesindi. Hıyanetivataniye
Kanunu’nun uygulanması ülkede asayişi sağlamış, böylece düşman ile mücadele daha etkili bir
şekilde yapılabilmiştir.
Hıyanetivataniye Kanunu’nun çıkarılması ve İstiklal Mahkemeleri’nin kurulması Anadolu’daki
ayaklanmaları bastırmada yeterli olmadı. Osmanlı Hükûmeti’nin fetvalarına yönelik Ankara müftüsü
Rıfat Hoca (Börekçi)’dan karşı fetva alındı. Anadolu’daki camilerde okunan bu fetva halkın Millî
Mücadele’nin yanında yer almasında etkili olmuştur. Ayrıca Mustafa Kemal’in emriyle Anadolu Ajansı
kuruldu. Ayrıca Sivas’ta İradeimilliye gazetesinden sonra Ankara’da da Hakimiyetimilliye gazetesi çıkarılmaya başlanmıştı. Bu gazetede Mustafa Kemal’in yazıları yayımlanıyor ve Millî Mücadele ile
ilgili gelişmeler halka ulaştırılıyordu.
