Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi

Dünya Ekonomik Buhranının Türkiye’ye Etkileri

İki dünya savaşı arasında, tam üç büyük ekonomik
durgunluk ve daralma yaşanır. Yaygınlığı, şiddeti ve sonuçları
açısından, 1929’daki “Büyük Buhran” bunlar arasında en sarsıcı
olanıdır. Bunalımın etkisiyle uluslararası ticarette ortaya çıkan
daralma, Türkiye’yi de etkiler ve korumacı-devletçi iktisat politikalarına
yöneltir. Dış ticaret ve döviz üzerinde devlet denetimini artıran
Türkiye, bir yandan ithalata miktar kısıtlamaları getirirken öte yandan
gümrük vergilerini yükseltir. Ulusal sanayii güçlendirme yolunda halk
hem tasarrufa hem de yerli malı kullanmaya özendirilir.

Bu amaçla, 4 Nisan 1929’da İstanbul Darülfünununda (İstanbul
Üniversitesi) düzenlenen “Yerli Malı Kullanma ve Koruma” konulu
toplantıda gençlik, yerli malı kullanmaya yemin eder. Bu toplantıdan
çıkan bir başka sonuç da “Yerli Malları Haftası”nın ilan edilmesidir.

İlerleyen günlerde, “yerli malı kullanımı”nı yaygınlaştırmak amacıyla,
Atatürk’ün de direktifleriyle bir cemiyet kurulur. Başkanlığını,
TBMM Başkanı Kazım Özalp’ın yürüttüğü “Millî İktisat ve Tasarruf
Cemiyeti”
, Aralık 1929’da çalışmalarına başlar. Cemiyet; propaganda
çalışmaları, düzenlediği “Yerli Malları” haftaları ve sergilerle “yerli
malı” kullanımını bir alışkanlığa dönüştürmeye çalışır.

Cemiyetin, İhap Hulusi, Nurettin Kenan gibi imzalar taşıyan
afişlerinde, “Bir avuç fındık, bir yığın sağlık!”, “Üzüm, incir, fındık ye!
Hem sana yarar hem bana.” gibi sloganlar bulunuyordu.

Popüler Tarih, Nisan 2002, Sayı: 20, s. 106

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu