Osmanlı Devleti Tarihi

1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı (93 Harbi)

İstanbul Tersane Konferansı’ndan Sırbistan
ve Karadağ’ın topraklarının genişletilmesi
Bosna, Hersek ve Bulgaristan’da özerk
yönetimler kurulması kararı çıkmıştı. Osmanlı
Devleti bu kararları kabul etmeyince bu kez
Londra’da bir konferans daha düzenlendi.
Avusturya, Almanya, İngiltere, Rusya ve
İtalya’nın katıldığı bu konferansta “Osmanlı
Devleti, Hristiyan halk için söz verdiği
reformları yerine getirecek, protokolü imzalayan
devletlerin elçileri, reformları denetleyecektir.”
kararı çıktı.

Osmanlı Devleti, katılmadığı bu konferansın
onur kırıcı isteklerini kabul etmeyince
Rusya, Osmanlı Devleti’ne savaş açtı ve
Besarabya bölgesine girdi. Diğer taraftan da
Kafkaslardan saldırıya geçti. Osmanlı Devleti
Ruslarla iki cephede birden savaşmak zorunda
kaldı.

İngiltere ilk kez bu savaş sırasında
Rusya’ya karşı Osmanlı toprak bütünlüğünü
koruma politikasından vazgeçti. Osmanlı-
Almanya yakınlaşmasından rahatsız olan
İngiltere Rusya’ya; Süveyş Kanalı’na
dokunmadığı, Boğazlarla ilgili statünün
bozulmadığı takdirde savaşta tarafsız
kalacağını bildirdi.

Ruslar, Balkanlarda Tuna’yı geçerek Rusçuk ve Niğbolu’yu aldılar. Rus ilerleyişi Plevne’de Gazi
Osman Paşa tarafından durduruldu. Ruslar Plevne’yi saldırı ile alamayınca kuşatma altına aldılar.
Kuşatmaya dört ay dayanabilen Osman Paşa, Ruslara teslim olmak zorunda kaldı. Bu sırada Ruslar
tarafından silahlandırılan Bulgarlar, Müslümanlara karşı büyük bir katliama giriştiler. Sırplar ve Karadağlılar da bu savaşa katıldılar. Rus orduları Sofya ve Edirne’yi alıp Çatalca’ya kadar ilerlediler.

Kafkas cephesinde Osmanlı ordusunun başında Gazi Ahmet Muhtar Paşa bulunuyordu. Osmanlı
ordusu ilk zamanlarda başarılı olduysa da Ruslar daha sonra Kars ve Ardahan’ı ele geçirip Erzurum’a
kadar ilerlediler. Rus ilerleyişi Aziziye tabyalarında durduruldu. 

Osmanlı Devleti’nde ilk defa, bu savaş sırasında Ruslar tarafından kışkırtılan, Ermeniler de isyan
ettiler. Ermeni çeteleri Rus orduları ile birlikte hareket ederek Türk askerinin iki ateş arasında
kalmasına neden oldular.

Bu gelişmeler üzerine Osmanlı Devleti Rusya’ya ateşkes önerisinde bulundu. Osmanlı Devleti ile
Rusya arasında Ayastefanos (Yeşilköy) Antlaşması yapıldı (3 Mart 1878).

Bu antlaşmaya göre:


Büyük bir Bulgaristan Krallığı kurulacaktı.

Sırbistan, Karadağ ve Romanya bağımsız olacaktı.

Kars, Ardahan, Batum, Doğubeyazıt Rusya’ya bırakılacaktı.

Bosna Hersek’e özerklik verilecekti.

Osmanlı Devleti Rusya’ya savaş tazminatı ödeyecekti.

Girit ve Ermenilerin bulunduğu yerlerde ıslahatlar yapılacaktı.

Doğu Anadolu’da bir Ermeni devleti kurdurup bölgede nüfuz sahibi olmak isteyen Rusya,
Ayastefanos Antlaşması’nın 16. maddesine, Ermeniler lehine madde koydurarak Ermeni sorununu ilk
defa uluslararası bir belgeye yansıttı. Rusya, ıslahatların yapılıp yapılmadığını bahane ederek
Osmanlı’nın iç işlerine karışma fırsatı elde etti. Böylece Kafkaslar ve Doğu Anadolu toprakları
üzerinden Akdeniz’e inebileceği yeni planını uygulayabilecekti.

93 Harbi sırasında hem Kafkaslardaki Rus ve Ermenilerin zulümleri hem de Balkanlardaki Bulgar
ve Rus askerlerinin saldırıları bu bölgelerden Anadolu’ya bir milyon Türk’ün göç etmesine yol açtı.
Böylece ilk kez Balkanlardan Anadolu’ya geri göçler başlamış oldu. 

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu