Maarif Kongresi’nin Toplanması
“Ya İstiklal ya ölüm!” parolasıyla Millî Mücadele’yi başlatan Mustafa Kemal’in vatanın düşman işgalinden kurtarılması konusunda bir tereddüdü bulunmuyordu.
Kurtuluştan sonraki mücadelenin daha çetin olacağını düşünen Mustafa Kemal, bir yandan düşman orduları ile savaşırken diğer yandan da sosyal ve kültürel kalkınmanın hazırlıklarını yapıyordu. Kalkınmanın akıl ve bilim önderliğinde gerçekleştirileceğine inanan Mustafa Kemal, millî eğitime büyük önem vermiştir. Daha Yunanlılarla Kütahya – Eskişehir Savaşları sürerken 15 Temmuz 1921’de Ankara’da Maarif Kongresi’nin toplanması bunun göstergesidir.
Mustafa Kemal’in Maarif Kongresi’ni açış konuşmasından:
“Saygıdeğer Hanımlar, Efendiler, Bugün Ankara, Öğretmenler Kongresi’nin burada toplanmasıyla övünmektedir. Gelecek için hazırlanan vatan çocuklarına, hiçbir zorluk karşısında baş eğmeyerek sabırla çalışmalarını ve ana babalarına da yavrularının eğitimlerini tamamlamak için her fedakârlığa katlanmaktan çekinmemelerini öneririm. Silahıyla olduğu gibi beyniyle de mücadele etmek zorunda olan milletimizin, birincisinde gösterdiği gücü ikincisinde de göstereceğine asla şüphem yoktur. Çocuklarımız ve gençlerimiz yetiştirilirken yabancı unsurlarla mücadele gereği ve millî düşünceleri boğmaya çalışan her karşı fikre şiddetle karşı koyma gereği onlara öğretilmelidir. İşte biz, bu kongrede, çizilmiş eski yollarla geleceği konuşmak değil belki söylediğim şartları taşıyan sanat ve beceri yolu bulup millete göstermek zorundayız. Maarif Vekâleti’nin öğretmen ve uzmanlardan oluşan bir ilim ve kültür kongresini Ankara’da toplamayı düşünmesini ve bugünkü zor şartlara rağmen bu girişimdeki başarısını büyük bir beğeni ile anarım.”
Sebahattin Arıbaş, Türk Eğitim Tarihi, s. 205
