Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi

Keşmir Meselesi

İngiltere’nin 1947
Ağustosunda bölgeden çekilmesiyle burada
Pakistan ve Hindistan adı ile bağımsız iki devlet
kurulmuştu. Bu iki devlet bağımsızlıklarından
itibaren birbirleriyle sorunlar yaşamışlardır.
Çatışmaların en önemli nedeni Hindistan, Pakistan,
Afganistan ve Çin’in kesişme noktasında
yer alan, verimli topraklara ve yer altı zenginliklerine
sahip olan Keşmir’dir. Pakistan, Keşmir
halkının büyük çoğunluğunun Müslüman
olmasından dolayı buranın kendisine ait olması
gerektiğini belirtmekteydi. Hindistan ise Keşmir
Mihracesi’nin kendi topraklarıyla birleşme
kararından dolayı burada hak iddia ediyordu. Bu
nedenlerle iki devlet 1948’de ilk kez savaştı.
Birleşmiş Milletler araya girdi ve Keşmir’de halk
oylaması yapılması şartıyla ateşkes sağlandı. Bu çatışmada Pakistan, Keşmir’in küçük bir kısmını ele
geçirirken büyük kısmını Hindistan almıştı. Hindistan, BM kararına rağmen bugüne kadar elinde tuttuğu
Keşmir topraklarında halk oylaması yapmamıştır.

Keşmir meselesi iki devletin dış politikasını da etkiledi. Kuruluşundan itibaren bağlantısızlık
politikası izleyen Hindistan, SSCB ile yakınlaşarak bu devletin desteğini aldı. Buna
karşılık Pakistan,
Batı yanlısı bir politika takip ederek 1954’ten itibaren ABD’den askerî yardım almaya
başladı.
Pakistan’ın1955’te Bağdat Paktı’na üye olmasıyla da SSCB, iki devlet arasındaki tüm anlaşmazlıklarda
Hindistan’ın yanında yer aldı.

1959’da Çin’in Tibet’i işgali Hindistan ile çatışmasına sebep oldu. Pakistan da bu süreçte Çin ile
yakınlaşarak Keşmir meselesinde bu devletin desteğini aldı ve uluslararası alanda dengeyi sağlamaya
çalıştı.

1963 sonlarından itibaren Keşmir’de Hindularla Müslümanlar arasında başlayan çatışmalar
Ağustos 1965’te savaşa dönüştü. BM Güvenlik Konseyinin çağrısı ile savaş durduruldu. Tarafların
ateşkesi kabul etmesinde Çin’in Hindistan’a karşı sert tutum alması büyük rol oynamıştır. Çin Hindistan
üzerindeki baskısını artırınca Uzak Doğu’da dengeleri korumak isteyen ABD, Hindistan’ın yanında yer
aldı. Bu süreçte SSCB, Çin ile uzlaşma yolu arayarak Keşmir meselesinde tarafsız kalmaya çalıştı.
SSCB’nin tutumunda Pakistan’ın bu devlet ile iyi ilişkiler kurma çabası da etkili oldu.

Pakistan ile Hindistan SSCB’nin aracılığı ile 10 Ocak 1966’da Taşkent Deklarasyonu’nu imzalayarak
1965’teki savaştan önceki sınırlara çekilmeyi ve anlaşmazlıklarını barışçı yollarla çözmeyi kabul etti.
Fakat Keşmir meselesi Pakistan-Hindistan münasebetlerinde çözümlenemeyen bir sorun olarak günümüze
kadar geldi.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu