Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi

II. Dünya Savaşı’nın Nedenleri

Liberalizm, kapitalizm, sosyalizm, komünizm, faşizm, Nazizm gibi ideolojiler dünya siyasetini etkileyerek devletlerin politikalarını yönlendirdi. I. Dünya Savaşı’nın ortaya çıkardığı olumsuz etkileri yok etme çabaları diktatör liderlerin ortaya çıkmasıyla sonuçsuz kaldı.

Bu durum dünyada yeni ittifaklara, çıkar çatışmalarına ve toplumlar arası öfkelere yol açtı. Özellikle savaştan yenik ayrılan Almanya, yalnızlığa itilen İtalya ve Asya’da giderek güçlenen Japonya’da bu etkiler daha fazla görüldü. SSCB tehlikesine karşı ortak menfaatlerden dolayı 1936’da Anti-Komitern Paktı kuran Almanya ve Japonya bu yolda ilk adımı attı. Bu birlikteliğe 1937’de İtalya’nın da katılmasıyla Roma-Berlin-Tokyo Mihver Bloku kurulmuş oldu. Daha sonra Macaristan, İspanya gibi devletlerin de katılımıyla blok genişleyerek güçlendi. Bu oluşum yeni ve daha yıkıcı bir küresel savaşın ilk ciddi ayak seslerinden biri oldu. Mihver Devletler’in takip ettiği bu politikalar Müttefik Devletler’in ortaya çıkmasına neden oldu.

Mihver Devletler

Mihver devletler kavramı ilk olarak Kasım 1936’da Mussolini tarafından İtalya ile Almanya arasındaki ilişkiyi tanımlamak için kullanıldı. 1936’da Anti-Komitern Pakta İtalya’nın katılmasıyla Mihver Devletler arasındaki bağ resmiyet kazandı. 1939’da Almanya-İtalya arasında imzalanan Çelik Pakt ile Mihver Devletler arasındaki bağ sağlamlaştı. 1940’ta Berlin’de Üçlü Pakt imzalanarak (Almanya- İtalya-Japonya) yeni düzeni kurma görevini Avrupa’da Almanya ve İtalya, Asya’da ise Japonya üstlendi.

Müttefik Devletler

Almanya’nın Avusturya ile birleşmesi üzerine I. Dünya Savaşı’nda İtilaf grubunda yer alan Fransa ile İngiltere arasında ortak bir cephe oluşturuldu. Bu oluşumun temel amacı Almanya’nın yayılmacı siyasetini engellemekti. Bu amaçla II. Dünya Savaşı sırasında İngiltere, Fransa (1940-1944 arasındaki Alman işgali dışında), SSCB (1941’den sonra), ABD (1941’den sonra) ve Çin’in Mihver Devletler’e karşı oluşturdukları ittifak Müttefik Devletler olarak adlandırılmıştır.

II. Dünya Savaşı’nın nedenleri şu şekilde sıralanabilir:

• Versay Antlaşması’nın koşullarının Almanya’ya çok ağır gelmesi
• Rusya’nın Brest Litowsk Antlaşması ile kaybettiği toprakları geri almak istemesi. Ayrıca komünizm ideolojisinin dünya devrimi ile gerçekleşeceğine inanması ve bu yönde faaliyette bulunması
• İtalya’nın Avrupa siyasetinde etkinliğini artırmak istemesi ve I. Dünya Savaşı’nda istediklerini elde edememesi
• Komünizme, Nazizm ve faşizmin karşı gelebileceğine inanan Avrupa’nın bu rejimlerin Almanya ve İtalya’da yükselişlerine engel olamaması
• Japonya’nın Uzak Doğu ve Pasifik’te İngiltere ile ABD’nin baskısında olması
• Fransa’nın Almanya korkusundan dolayı güvenlik endişesi içinde olması
• 1929 Ekonomik Buhranı’nın tüm dünyada ortaya çıkardığı ekonomik ve sosyal olumsuzluklar

II. Dünya Savaşı Almanya’nın Eylül 1939’da Polonya’yı işgali ile başladı. İngiltere ve Fransa birkaç saat sonra Almanya’ya savaş açtı. Rusya, Polonya’daki Beyaz Rus ve Ukraynalıların ezildiğini bahane ederek Polonya’nın doğusunu işgal etti. Bir süre sonra Almanya’dan gerekli her türlü desteği alan İtalya, Almanya’nın yanında savaşa girdi. Almanya, birkaç haftada Versay Antlaşması’yla Polonya’ya bırakmak zorunda kaldığı bütün toprakları geri aldı. Maginot (Majin) Hattı’nı oluşturan Fransa, savunmaya dayalı savaş stratejisi izledi ve genel seferberliği tamamlayamadığı için Almanya’ya sınırlı oranda müdahalede bulundu. İngiltere de savunmada kalarak Almanya’yı karadan ve denizden ablukaya aldı. Bu şekilde Hitler’in gücünün tükenmesini bekledi fakat ablukadan beklenen sonuç alınamadığı gibi Almanya’nın saldırı gücü de azalmadı. İkinci küresel savaş genel olarak Kuzey Afrika, Asya-Uzak Doğu ve Avrupa olmak üzere üç cephede devam etti.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu