Hz. Peygamber ve İslamın Fetihleri
İlk İslâm Devleti, Hz. Peygamber tarafından Medine’de kurulmuştur. Mekke’de bulunduğu sürede İslâmı tebliğe çalışan Peygamber, Medine’ye intikâlinden itibaren, buradaki Ensar ve Muhacirle diğer unsurları içeren bir siyasi organizasyonu gerçekleştirmiştir. Müessisinin hayatta bulunduğu sürece, devlet başkanlığını üstlendiği bu ilk islâm devleti, O’nun vefatından sonra, 29 senelik bir dönemde arka arkaya gelen ilk dört halife, Hulefâ-i Raşidin tarafından yönetilmiştir. Bu devre, İslamı’ın gelecek tarihi açısından son derece de önemli gelişmeleri sinesinde barındırır. İslam Peygamberinin tebliğine başladığı Hicaz bölgesi, geçmiş dönemlerde büyük istilalara maruz kalmadığı gibi, bu yörenin insanları da büyük fatihler olamamışlardı.
Hz. Peygaınber’in islâmiyeti tebliğe başladığı sırada Arap Yarımadası’nın çevresinde yer alan devletlerden, özellikle de ikisi, kurulacak İslam Devleti’nin geleceği açısından önem taşmakta idi. Bunlar 300 yıldır birbiriyle devamlı mücadele halinde olan Bizans ve Sasani imparatorlukları idi. Son olarak 613 ve 624 tarihlerinde iki büyük harp yapmışlardı. Birincisinde İran galip gelmiş, Bizans’ın Suriye ve Mısır’daki topraklarının tamamını almış, İstanbul önlerine kadar ilerlemişti. Bu mağlubiyeti Bizans’ın Afrika ve Avrupa kıtalarındaki topraklarında bir seri isyan takip etmiş, bütün bu haberler Mekke’ye kadar ulaşmıştı. Bunun üzerine Rum suresi 2-4. ayetler nazil olmuştu:
“Rumlar mağluboldu. Yakın bir yerde. Halbuki onlar bu yenilmelerinin ardından galip olacaklar. Bir kaç yıl içinde. Önünde de sonunda da emir Allah’ındır. O gün müminler de ferahlanacaklar.”
Öyle de oldu. 624’teki savaşta Bizans galip gelmişti. İşte bu iki devletin bir biri ile devamlı mücadele ve diğer bazı dahili sebepler dolayısıyla zayıflamış olmaları, yeni dinin cihad ruhuna sahip Müslümanlara, kısa zamanda bunların sahip oldukları bir çok ülkeleri fethetme fırsatı verdi.
İslamın Fetihleri
Önce Arabistan’ın kendi kendini fethi şeklinde başlayan İslam fetihlerinin, 633 yılından itibaren büyük bir enerji ve hızla başlayarak merkezden çevreye doğru yayıldığını söylemek yanlış olmayacaktır. Her şeyden evvel Arabistan içindeki kabilelerin kesin itaati temin edilmiştir. Bunu müteakip Kinde ve Hire, İslam Devleti sınırları içine alınmış (633), ertesi sene Halit b. Velid Şam’ı zaptetmiş , bunları Suriye’nin fethi, Kudüs’ün ve Filistin’in önemli bir bölümünün alınması takip etmiştir. Kadisiye zaferi 635, sonra İran’ın başkenti Medain’in fethi ve ardından 639 Mısır’ın ele geçirilmesi gelir.
İlk dönem İslam fetihlerinin Hulefa-i Raşidin döneminde (632-661), özellikle de ilk halife Hz. Ebu Bekir (632-634)’in İslam Devletinin dahili düzenini sağlamasından sonra 633’te başladığını, Hz. Ömer (634-644)’in bütün hilafeti boyunca artarak sürdüğünü, Hz. Osman (644-656)’ın hilâfetinin ilk yıllarında da aynı şekilde devam ettiğini biliyoruz. Halbuki Hz. Osman’ın şehit edilmesi ve daha sonra Hz. Ali (656-661)’nin hilafeti sırasında ilk dönem İslam fetihleri, İslam Devletinin bilinen dahili problemleri dolayısıyla artık ilk duraklama dönemine girecektir.
