Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi

Helsinki Konferansı (1 Aðustos 1975

Bloklar arasındaki ilişkilerde yumuşama
sürecine girilmesi üzerine Doğu Bloku ülkeleri,
Avrupa’da güvenlik ve iş birliğini güçlendirmek
amacıyla bir konferans toplanması önerisini
sundu. Bloklar arasında bazı sorunların
çözümlenmesi üzerine Batılı ülkeler bu öneriye
olumlu cevap verdi.


SALT-I Anlaşması
’ndan sonra Arnavutluk dışında bütün Avrupa devletleriyle ABD ve Kanada’nın
katıldığı Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Konferansı (AGIK) Helsinki’de toplandı. Uzun görüşmeler
neticesinde hazırlanan uluslararası ilişkilerde temel barış ve iş birliğini kapsayan “Sonuç Belgesi”
(Helsinki Nihai Senedi) 1 Ağustos 1975’te imzalandı.

Bloklar ve devletler arasında sürekli görüşme sağlanarak uluslararası ilişkilerde yumuşama
politikası hâkim oldu. Demokrasi, temel hak ve özgürlükler alanında da önemli gelişmeler kaydedildi.

HELSİNKİ NİHAİ SENEDİ

Konferansa katılan devletler:

1. Her devletin hukuk eşitliği, toprak
bütünlüğü ile özgürlük ve siyasi bağımsızlık hakları da dâhil olmak üzere karşılıklı olarak
birbirlerinin tüm egemenlik haklarına saygı
gösterirler. Aralarından her birinin siyasi,
toplumsal, ekonomik ve kültürel sistemini
özgürce seçme ve geliştirme hakkına olduğu
kadar, yasa ve tüzüklerini saptama hakkına da
saygı gösterirler.

2. Uluslararası ilişkilerinde olduğu gibi
karşılıklı ilişkilerinde de başka bir devletin toprak
bütünlüğüne ve siyasi bağımsızlığına karşı,
Birleşmiş Milletlerin amaçlarıyla ve işbu bildiriyle
bağdaşmayacak bir biçimde tehdit ya da kuvvet
kullanmaya başvurmaktan kaçınacaklardır.

3. Birbirlerinin sınırlarını ve Avrupa’daki tüm devletlerin sınırlarını “dokunulmaz” sayarlar.

4. Toprak bütünlüğü, birbirlerinin topraklarını askerî olarak işgal etmekten ya da bu topraklar bugün
olduğu gibi gelecekte de bu sınırlara saldırıda bulunmaktan kaçınır. Üzerinde doğrudan ya da
dolaylı
kuvvet uygulamaktan kaçınır. Bu nitelikteki her türlü işgal veya edinim, hukuka aykırı sayılacaktır.

5. Aralarındaki anlaşmazlıkları uluslararası barışı, güvenliği ve adaleti tehlikeye düşürmeyecek
biçimde, barışçı yollarla çözerler.

6. Konferansa katılan devletler birbirlerinin iç ya da dış işlerine her türlü müdahaleden kaçınırlar.

7. Irk, cinsiyet, dil ve din ayırımı gözetmeksizin, insan haklarına ve herkes için düşünce, vicdan, din
ve inanç özgürlükleri de dâhil olmak üzere temel özgürlüklere saygı gösterirler.
İnsan kişiliğinin
özündeki onurdan doğan ve kişinin özgür ve tam gelişmesi için gerekli olan yurttaşlık hak ve
özgürlükleriyle, siyasi, ekonomik, sosyal, kültürel ve diğer hak ve özgürlüklerin etkin biçimde kullanılmasını
geliştirir ve desteklerler.

Prof. Dr. Oral SANDER, Siyasi Tarih, s. 457

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu