Hasta Adam Benzetmesinin Kaynağı

Rus grandüşesi Helena, Çar I. Nikola’nın da ’şereflendirdiği’ özel bir konser düzenlemiştir.
İşte bu konserde Rus çarı I. Nikola, İngiliz elçisi Sir Hamilton Seymour’u bir kenara çekecek ve
şunları söyleyecektir:

“Osmanlı Devleti kritik bir durumdadır. Memleket, kendi kendine parçalanıyor. Düşüşü çok büyük
ve felaketli olacaktır. İngiltere ile Rusya’nın bu mesele üzerinde tam bir anlaşmaya varmaları,
birbirlerine haber vermeden tek bir adım atmamaları gerekir.”

Kurnaz İngiliz diplomatı Sir Seymour, Majesteleri’nin bu sözlerini anlamamış gibi davranınca çar,
düşüncesini çok daha net bir biçimde ortaya koyar:

“Bakınız, kollarımızın arasında hasta, çok ağır hasta bir adam var. Hasta adamın yaşamasını
hepimiz istiyoruz. Emin olunuz ki ben de sizin kadar, onun yaşamasını istiyorum. Ancak ansızın
kollarımızda ölüvermesi,Avrupa çapında bir savaşa neden olabilir. Bu karışıklık esnasında İngiltere,
İstanbul’a yerleşmek isterse buna göz yummayacağımızı açıkça söyleyebilirim. Ben de İstanbul’u
işgal etmeyi düşünüyorum. Bu düşüncemi İngiltere’ye bildiriniz.”

İngiltere o dönemde Osmanlı Devleti’nin parçalanmasına pek sıcak bakmıyordu. İngiliz
diplomatın çara cevabı: “Kollarımız arasındaki hasta adamın ölmesini beklemektense neden
iyileştirmeyi düşünmüyoruz.” oldu.

Böylece ‘hasta adam’ tabiri resmî kayıtlara da girmiş oldu. Bu tabir daha sonraki yıllarda, Osmanlı
Devleti için, dönemin diplomasi dilinde kullanılan özel bir deyim oldu.