İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük

Amasya Tamimi ve Destekleyenler

Amasya’da kaleme alınan Tamim, Mustafa Kemal Paşa önderliğinde Milli Mücadele sürecinin yeni aşamalar kaydetmesi açısından bü­yük önem taşımaktadır.

Tamim’in Amasya’da kaleme alınması, tesadüfi bir mekansal tercih de değildir. Milli Mücadele açısından son derece kararlı bir siyasal ve toplumsal zemin, 1919’lu yıllarda Amasya’da mevcuttur. Amasya’daki Milli Hareket, Samsun-Giresun Trabzon hattı ve o hat dolayıyla Kastamonu, Tokat ve Erzurum etkilenimli ve ilişkili gelişmiştir denilebilir.

Milli Mücadele'ye destek veren Amasya ileri gelenleri toplu halde
Milli Mücadele’ye destek veren Amasya ileri gelenleri toplu halde

Yanındaki askeri erkanla 12 Haziran 1919 günü Amasya’ya gelen Mustafa Kemal Paşa’yı, karşılayan Amasyalıların adları şöyledir: Hacı Hafız Tevfik Efendi (Amasya Müftüsü, Meclis-i Umumi Vilayet Azası), Topçuzade Mustafa Bey (Belediye Reisi), Hoca Bahaddin Efendi, Şeyh Cemalleddin Efendi, Harputizade Haşan Efendi, Eytam Müdürü Ali Efendi, Hacımahmudzade Mehmed Efendi, Miralayzade Hamdi Efendi, Kofzade Hafız Mustafa Efendi, Şirinzade Mahmud Efendi, Melekzade Süleyman Efendi, Kahvecizade Mehmed Efendi, Veysibeyzade Sıtkı Bey, Seyfızade Ragıp Efendi, Arpacızade Hürrem Bey,Toğçuzade Hilmi Bey, Ali Himmet Bey, Yamukzade Mehmed Ragıp Bey, Yamukzade Hamdi Efendi, İsmail Hakkı Paşa, Yörgücüzade Rasim Efendi, Lütfi Bey, Komiser İsmail Bey, Komiser Muavini Osman Efendi, Abdurrahman Rahmi Efendi.

Amasya’ya geldiği günün akşamında Mustafa Kemal Paşa’nın, Hükumet Konağı’nda Amasyalılara hitaben yaptığı konuşmanın metni:

“Aziz Amasyalılar! Padişah ve hükumet, İtilaf Devletleri’nin elinde esir bir vaziyettedir. Memleket elden gitmek üzeredir. Bu kötü vaziyete çare bulmak için sizlerle işbirliği yapmaya geldim. Hep beraber aziz vatanımızı ve istiklalimizi kurtarmak için gayretlerimizle çalışacağız. Efendiler!

İzmir’in daha sonra Manisa ve Aydın’ın işgali gelecekteki tehlikeyi daha açık göstermektedir. İşgal ve ilhak gibi hadiseler, asil milletimizin tamamen muhafazası için mitingler yaparak milli heyecanı çok canlı bir şekilde göstermek lazımdır. Tahammülü imkansız bu acıklı vaziyetin karşısında derhal bir teşkilat kurmak ve büyük devletlerin mümessillerine tesirli telgraflar çekmek lazımdır. Amasyalılar!

Burası, Havza’dan ötesi Pontus oluyor. Sivas’tan doğusu Ermenistan’a katılıyor. Memleket İngiliz Mandası altına giriyor. Tarihi bü­yük Türk Milleti böyle bir esareti kabul etmez, milletimizin tarihi şerefi vardır. Muhterem Amasyalılar!

Memleketin her tarafından ateşli çalışmalar başladı. Türk vatanseverlerin gayretleriyle garp memleketlerimizde milli cepheler kuruldu. Cenupta Fransızlarla elbirliği yapan Ermeniler’e karşı saldırmaya başladılar. Erzurum’da Ermeniler’e karşı mücadele başlamış­tır. Amasyalılar… Ne duruyorsunuz, burada da mutlaka her türlü hakkımızı korumak için Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti kurmalıyız. Amasyalılar!

Düşmanların Samsun’dan yapacağı herhangi bir huruç harekatına karşı ayaklarımıza çarıklarımızı çekerek, vatanı en son kayasına kadar müdafaa edeceğiz. Allah milletimize mağlubiyeti gösterirse, bütün evlerimizi, mallarımızı ateşe vererek ve vatanı bir harabezare çevirerek boş bir çöl halinde düşmana bırakacağız. Amasyalılar, buna hep beraber yemin edelim.”

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu