Osmanlı Devleti Tarihi

Abdal veya Abdalan-ı Rum Nedir?

Osmanlı tarihçisi Aşıkpaşazade Osmanlı fetihlerinin kalıcı olmasında Abdalân-ı Rum (Dervişler), Ahiyân-ı Rum (Ahiler), Baciyân-ı Rum (Kadınlar), Gaziyân-ı Rum (Gaziler ve Alpler) adı verilen teşkilatların da büyük katkısı olduğundan bahseder.

Fetihler sadece silah yoluyla gerçekleşmemiştir. Askerlerden önce fethedilecek bölgeye gidip insanların gönüllerini kazanmaya çalışan kişilerin de fetihlerde büyük rolü vardır. Bu gönüllü insanlara derviş manasına gelen abdâl veya Abdalân-ı Rum deniliyordu. Bu dervişlerin faaliyetleri Anadolu’da İslâmiyet’in yayılmasını sağladı. Şehir ve kasabalara yerleşen dervişler, toplumun bütün kesimleriyle yakın temas kurdu.

Halk arasında gaza ve cihad anlayışını yaydılar. Bu durumun Osmanlı Devleti’nin siyasi güç olarak ortaya çıkmasında önemli katkısı oldu. Bunlar Anadolu’nun manevi mimarları Yunus Emre, Hacı Bektâş-ı Veli gibi şahsiyetlerin yolundan gidiyorlardı.

Rumi kelimesi Anadolu’ya ait olan, Anadolulu anlamında kullanılmaktadır.

Bursa’nın Fethinde Abdallar

Bursa’nın fethinde Buhara’dan gelen dervişlerin de önemli roller üstlendiği söylenir. Bursa kuşatmasında susuzluktan perişan olan askerlere ayran dağıtarak susuzluklarını gideren Doydu Baba, askerlerin morallerini yükseltmeye çalışan Abdal Murad gibi şahsiyetler buna örnek verilebilir.

İbn Batuta (Temsilî)
İbn Batuta (Temsilî)

Seyyah İbn Batuta ve Ahiler

İbn Batuta ve arkadaşları Denizli’den geçerken dükkânlarından çıkan bazı kimselerin yollarını keserek kendilerini götürmek istediğini görür. Başka bir grup ise buna engel olmaya çalışırken aralarında kavga çıkar. Yollarının eşkıyalar tarafından kesildiğini zanneden İbn Batuta ve arkadaşları işin aslını öğrenince çok sevinir. Ahilerin kendilerini misafir etmek için tartıştıklarını anlayınca çok şaşırır.

Fatma Bacı (Temsilî)
Fatma Bacı (Temsilî)

Çağını Aşan Bir Kadın: Fatma Bacı

Ahilik Teşkilatının kurucusu Ahi Evran’ın eşidir. Kendisine Kadın Ana, Kadıncık Ana diye de hitap edilen Fatma Hatun sosyal hayatta kocası Ahi Evran kadar etkili bir kadındır. Fatma Bacı dünyada ilk örneklerden biri olan ve kadınlardan oluşan bir sivil toplum örgütü kurmuştur.

Kadınlardan oluşan bu birlik el sanatlarıyla ekonomiye katkı sağladığı gibi gerektiğinde vatan savunmasında da yer almıştır.

Ahilerle Kayseri’de dokumacılık yapan ve kendilerine “Bacı” denilen kadınlar Moğol istilasına karşı erkekler ile direnmişler ve bizzat çatışmaların içerisinde yer almışlardır.

Kadına değer vermeyen toplumların sağlam temeller üzerinde durması mümkün değildir. Osmanlının büyümesinde “Baciyân-ı Rum” denilen kadınların da büyük rolü vardır. Gerektiğinde vatan savunmasına katılan bu kadınlar kültürel, sanatsal, sosyal ve ekonomik alanlarda önemli katkılar sağlamışlardır.

Akçakoca, Osman Gazi ve Konuralp Heykelleri
Akçakoca, Osman Gazi ve Konuralp Heykelleri

Gazi Akçakoca

Osman Gazi’nin yakın silah arkadaşlarındandır. Orhan Bey zamanında da Konuralp ile beraber fetih hareketlerine katılmıştır. Fetihlerde büyük yararlılık gösteren Akçakoca’ya duyulan sevgi ve hürmetin bir ifadesi olarak Kocaeli ilimize ve Düzce’nin Akçakoca ilçesine ismi verilmiştir. Akçakoca gibi gazi ve alpler vatan uğruna canını bile vermekten çekinmeyen gaza ve cihat ruhu ile hareket eden kahramanlardır. Bunlara Gaziyân-ı Rum da denilmektedir.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu