31 Mart Olayı (13 Nisan 1909)
II. Meşrutiyet’in ilanıyla birlikte Osmanlı İttihat ve Terakki Cemiyeti, konumunu daha da güçlendirdi. Diğer taraftan Cemiyetten aradıklarını bulamayanlar ve yeni rejimi istemeyenlerin de sayısı küçümsenmeyecek derecede artmaktaydı.
Mesela Prens Sebahattin grubu, Ahrar Fırkası, İttihad-ı Muhammedî Cemiyeti, Arnavutlar gibi muhalif kanat, sert politikalar takip etmeye başladı. Derviş Vahdeti’nin Volkan gazetesinde “din elden gidiyor” propagandası da buna eklenince 13 Nisan (31 Mart) 1909’da İstanbul’daki Avcı Taburları isyan çıkardı. Bu isyan kısa sürede büyük şiddet hareketlerine dönüştü. Dahası İstanbul’daki ordu birliklerinin denetimi elden çıktı.
İttihat ve Terakki Cemiyeti, İstanbul’da meydana gelen bu duruma müdahale etmek üzere, Edirne ve Selanik’teki askerî birliklerden yeni bir ordu oluşturdu ve İstanbul’a doğru yönlendirdi. Bu ordunun adı “Hareket Ordusu”, kurmay başkanı da Mustafa Kemal idi. Selanik Tümen Komutanı Hüseyin Hüsnü Paşa’nın komutasında olan ordu, Yeşilköy’e geldiği zaman da Ordu Komutanı Mahmut Şevket Paşa, idareyi ele aldı. 24 Nisan’da da Hareket Ordusu İstanbul’da kontrolü ele geçirdi.
Bu gelişmelere seyirci kalan II. Abdülhamit, olup bitenlerden sorumlu tutuldu. Meclis-i Mebusan ve Meclis-i Ayan üyeleri “Meclis-i Umumî-i Millî” adı altında Sait Paşa’nın başkanlığında toplandı. 27 Nisan’da da Sultan II. Abdülhamit usulüne uygun bir şekilde tahttan indirilerek, yerine II. Abdülhamit’in kardeşi Mehmet Reşat (65 yaşında), “V. Mehmet” adıyla tahta geçti.
Böylece II. Abdülhamit’in 33 yıllık saltanatı son buldu. Ailesiyle birlikte 1912 Balkan Savaşlarına kadar Selanik’e sürgün edildi. İttihat ve Terakki Cemiyeti ise siyasi gücü ve otoritesini iyice pekiştirmiş oldu.
Konu ile ilgili aramalar:
