Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi

1990 ve 2003 Körfez Savaşları

Irak-İran Savaşı’nın sona ermesinden kısa bir süre sonra Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin, petrol gelirlerinden istifade etmek için 1990’da Kuveyt’i işgal etti.

Körfez Savaşı olarak adlandırılan bu savaş, dünyanın yeniden yapılanmasının ilk aşaması oldu. Uluslararası kamuoyunun Irak’ın Kuveyt’ten çekilmesi yönündeki talepleri karşılık bulmayınca BM Güvenlik Konseyi, Irak’ta uluslararası barış ve güvenliğin sağlanması konusunda kuvvet kullanımına dair karar çıkarttı. Bu karar çerçevesinde ABD liderliğindeki koalisyon güçleri, Irak’ı Kuveyt’ten çıkarmak için Irak’a müdahalede bulundu. Bu müdahaledeki esas hedef petrolün Batı’ya akışının sorunsuz bir şekilde sağlanmasıydı. Çöl Fırtınası operasyonu adı da verilen Körfez Savaşı, 17 Ocak 1991’de başladı. 2 Mart 1991’de sona eren savaş ile Kuveyt’in egemenliği yeniden tesis edildi.

Savaş sonrası Irak’a ekonomik ve askerî yaptırımlar öngörüldü. ABD, Irak’ın sahip olduğu petrol kaynaklarının Irak tarafından değil BM’nin denetiminde olması gerektiğini savunuyordu. Irak yaptırımlara riayet etmediği için 1993, 1996, 1998 ve 2001 yıllarında Irak’a askerî müdahalelerde bulunuldu. ABD, 1998’de Çöl Tilkisi operasyonuyla Irak’ta rejimi değiştirme siyasetini takip etmeye başladı.

Irak, Körfez Savaşı ile büyük bir yenilgiye uğratılarak bölgede ön plana çıkmak isteyen diğer devletlere de gözdağı verilmiştir. Amerika, Orta Doğu’da özellikle petrol kaynağı olan Basra Körfezi’nde tam ve tartışmasız bir kontrol kurmuştur. Ayrıca ABD’nin belirlediği ilkelerle Orta Doğu’da yeni bir yapılanma başlamıştır.

ABD, 11 Eylül saldırıları sonrası dış politikasında kendi egemenliğine rakip olabilecek güçleri engellemeyi ve uluslararası sisteme mutlak hâkimiyetini kabullendirmeyi esas almıştır. 11 Eylül sonrasında ABD’nin Orta Doğu ve Afrika’ya yönelik politikalarının merkezinde enerji kaynaklarına hâkim olma düşüncesi vardır. Irak işgali sonrası Amerikan petrol şirketlerinin büyük kârlar elde etmesi ve müzelerle millî arşivlerin yağmalanmasına göz yumup Petrol Bakanlığını koruma altına alması bu durumun en önemli kanıtları olmuştur.

ABD, Irak işgalini haklı göstermek için Saddam Hüseyin’in kitle imha silahları (KİS) ürettiği, El Kaide’nin Irak’ta mevzilendiği ve Irak’ın BM kararlarına uymadığı gibi gerekçeler öne sürmüştür. Irak’ın elindeki kitle imha silahlarının ABD’nin ulusal güvenliğini tehdit ettiğini savunmuştur. ABD, Birleşmiş Milletlerin kitle imha silahları olmadığı yönündeki raporuna rağmen Mart 2003’te Irak’ı işgal etmiştir. İşgal sonrası ülkede kitle imha silahları bulunamaması, işgalin nedenlerini sorgulanır hâle getirmiştir.

Konu ile ilgili aramalar:

2. körfez savaşı kısaca
2. körfez savaşı
2.körfez savaşı tarihi
Irak-Kuveyt Savaşı
İran-Irak Savaşı
Ukrayna Irak Savaşı’na asker gönderdi mi
Körfez Savaşı
1. körfez savaşı kısaca

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu