19. ve 20. Yüzyıllarda Heykel Sanatı
19. yüzyılda heykel, halka açık meydanlarda ve büyük aristokratik yapılarda yer almıştır. Bu yüzyılda
heykel, resim kadar önemli bir gelişme gösterememiştir. Heykel sanatı, barok dönemin önemli ustası
BERNİNİ’den sonra uzun süre kendini tekrarlamıştır. Neoklasik ve romantik dönemde taşıdığı akademik anlayışla
Yunan ve Roma kopyalarından öteye geçememiştir. Çağın gereği olarak önemli kişilerin heykellerinin
meydanlara konması bir devlet görevi sayılmıştır. Bu nedenle
meydanlara yerleştirilecek heykellerde klasik anlayışın hâkim
olduğu görülür.
19. yüzyılın sonlarında Fransız heykelci RODİN; Antik
Çağdan PHİDİAS ve Rönesans’tan da MİCHELANGELO’ın
eserlerini inceleyerek kendine özgü bir stil yaratmış; Avrupa
heykel sanatına yeni bir yön vermiştir. Calais (Kalas) belediye
başkanının siparişi üzerine yaptığı heykel grubu, pazar meydanına
yerleştirilmiştir. Burada işlenen tarihi olay bütün doğallığı
ve canlılığıyla dikkat çeker. Binlerce yıldır devam eden
heykel sanatında ilk kez anı yaşatan bir anıt, halkın içinde yer
almıştır (370. görsel).
Sanatçılar, antik heykellerin anıtsal klasik olgunluğuyla
form bütünlüğünü yeniden inşa etmek istemiş, insan vücudunun
güzelliğini anıtsallaştırmaya yönelmişlerdir.
20. yüzyıl sanatçıları, daha önceki primitif halkların, Sümerlerin, Mısırlıların Arkaik Dönemlerini yeniden
keşfetmişlerdir. Bu uygarlıkların sanatları ve klasik anlayış kaynaşarak modern heykel sanatında köklü
değişiklikler yaratmıştır. (372 görsel).
Empresyonist sanatçılar, nesnelerin formundan
uzaklaşarak çevrelerindeki atmosfer oyunlarına
yönelmişlerdir. Heykellerde ayrıntıya inerek bütünü
parçalama yoluna gitmişlerdir. Doğa tasvirinden
uzaklaşıp farklı form denemeleri yapmaları ve heykelin
çözümlemeleri heykel sanatında yeni bir yol
açmıştır.
Fütüristler, hareketin dinamizmine değer
vermiş ve bu yönde eser üretmişlerdir. Konstrüktivistler
ise sanatçının bilim adamı ve mühendis gibi
çalışması gerektiğini düşünmüş; materyalist ve bilimsel
tavırlarıyla dikkat çekmişlerdir (371. görsel).
Tüm bu farklı fikirler, 20. yüzyıl heykel sanatına yeni
bir yön vermiştir.
Heykel sanatında geleneksel olarak kullanılan
taş, mermer, bronz ve ağaç gibi temel malzemelere
cam, plastik, çeşitli madenler ve endüstriyel tüm
ürünler eklenerek olanaklar zorlanmıştır.
Konuyla ilgili aramalar:
