Tarih Öncesi Çağlar – Yerleşim Yerleri
Prehistorik (tarih öncesi) dönem, insanlık tarihinin en uzun parçasıdır. Yazının bulunması ve yaygın olarak kullanılması ile tarih öncesi çağlar sona erer. Anadolu, Asya ile Avrupa arasında bir köprü durumunda olması, değişik iklim koşullarına sahip olması, düz ve yerleşmeye uygun olması, su ve doğal kaynaklar bakımından zengin olmasından dolayı hem tarih öncesi çağ larda hem de tarih çağlarında birçok uygarlığa ev sahipliği yapmıştır. Tarih öncesi çağlar, insanların yeryüzünde görülmesiyle başlar. Bu çağlar, insan toplumlarının eski izlerinin, bırakmış oldukları kalıntı ve eserlerin incelenmesi ile anlaşılmaktadır. Tarih öncesi çağlar, insanlığın gelişimine göre sınıflandırılmıştır.
Tarih öncesi çağlarda Anadolu’nun kronolojik tarihçesi
Paleolitik Çağ MÖ 600 000 – 10 000
Mezolitik Çağ MÖ 10 000 – 8 000
Neolitik Çağ MÖ 8 000 – 5 500
Kalkolitik Çağ MÖ 5 500 – 3 000
Maden Çağı MÖ 3 000 – 1 000
Dünyanın çeşitli bölgelerinde bulunan resimler, taş yapılar ve çok sayıda araç gereç tarih öncesi çağlar hakkında bize bilgi vermektedir. İspanya’daki Altamira Mağarası, tarih öncesi çağlara ait duvar resimlerinin bulunduğu önemli bir yerleşmedir. Mağara tavanında bizon (yaban öküzü), at, geyik gibi değişik hayvan figürlerinin resimleri bulunmaktadır. Oldukça canlı renklerin kullanıldığı bu resimlerin MÖ 16 000 ve 9 000 yılları arasında yapıldığı sanılmaktadır.
Fransa’da bulunan Lascaux (Laskö) Mağarası da Paleolitik Çağ’ın önemli bir yerleşim yeridir. Mağarada on üç bin yıl önce yapıldığı saptanan duvar resimleri bulunmuştur. Bu resimlerde at, dağ keçisi, geyik, bizon gibi çeşitli hayvan figürleri işlenmiştir.
Tarih öncesi çağlarda yapı sanatının ilk örnekleri de ortaya çıkmaya başlamıştır. Neolitik Dönem’de orta ya çıkan bu ilk yapılara megalitik yapılar adı verilir. 1012 metre yüksekliğindeki dev taşların birer mezar taşı olduğu düşünülmektedir. Bunlara menhir denir. Fransa ve İngiltere’de çok sayıda men hir bulunmuştur. Bir çizgi ya da daire şeklinde dizilen menhirler kromlek adı ile tanınırlar.
